Ένας θησαυρός τεράστιας επιστημονικής αξίας που θα έλυνε πολλά από τα προβλήματα – ερωτήματα που έχουν διατυπωθεί σχετικά με τα ιστορικά γεγονοτα και τις αιτίες που τα προκάλεσαν για την άκρως ενδιαφέρουσα δεκαετία 1940 – 1950. Πρόκειται φυσικά για το ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ, το οποίο αφορά έναν αιώνα περίπου ελληνικής ιστορίας και στο οποίο δεν έχουν καμία πρόσβαση οι μη εξουσιοδοτημένοι επιστήμονες.
Την δεκαετία του 1990 τα υπόγεια του Περισσού όπου φυλάσσονταν τότε το αρχείο πλημμύρισαν με αποτέλεσμα ένα μέρος του να καταστραφεί. Δεδομένου ότι δεν επιτράπηκε η είσοδος σε κανέναν μη εντεταλμένο, κανείς δε γνωρίζει ποιο τμήμα του καταστράφηκε, αφού αλλωστε κανείς δε γνωρίζει ούτε το αρχικό ούτε το σημερινό περιεχόμενο αυτού του αρχείου. Η συντήρηση αυτού του τόσο σημαντικού αρχειακού υλικού, μολονότι αποτελεί μνημείο της ελληνικής ιστορίας, έγινε (επαρκώς; πλημμελώς;) χωρίς την αρωγή και εποπτεία κανενός δημόσιου φορέα.
Το ΚΚΕ κρατάει κρυφό το αρχείο του αξιοποιώντας επιλεγμένα τμήματά του, όποτε και όπως το επιθυμεί, κρατώντας ηθελημένα την επιστημονική έρευνα στο σκοτάδι των εικασιών. Η πρακτική αυτή είναι απολύτως απαράδεκτη δεδομένου ότι ιδιαιτέρως για τη δεκαετία 1940 -1950 το ΚΚΕ ήταν εκ των πρωταγωνιστών, και τα αρχεία αυτά είναι πολύ σημαντικά για ολόκληρη την ελληνική ιστορία. Ακόμη και τα αρχεία των υπουργείων όλων των πολιτισμένων κρατών μετά από αρκετά χρόνια, 50 συνήθως, ανοίγουν στην επιστημονική κοινότητα, προκειμένου να τύχουν επιστημονικής μελέτης.
Το ελληνικό κομουνιστικό κόμμα 60 χρόνια μετά το τέλος και του εμφυλίου πολέμου κρατάει κρυφά τα αρχεία για τους μελετητές, και αν και χτίζει νέο κτίριο για να τα στεγάσει κανείς δε γνωρίζει αν θα υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο σύνολο του αρχείου ή αν θα προηγηθεί αυστηρή επιλογή ακίνδυνων στοιχείων, αφού άλλωστε κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς στοιχεία περιλαμβάνονται στο αρχείο αυτό. Η έως και τώρα απόκρυψη του αρχείου είναι απολύτως λογικό να οδηγεί στη σκέψη ότι υπάρχουν στοιχεία στα αρχεία αυτά, που το ΚΚΕ έχει λόγους να μην αποκαλύπτει.
Ένα μέρος από το αρχείο του ΚΚΕ κατά τη διάσπαση του 1968, πέρασε στα χέρια του ΚΚΕ εσωτερικού και τώρα βρίσκεται στα ΑΣΚΙ, και αποτελεί σήμερα το μοναδικό διαθέσιμο ελεύθερα στους μελετητές αρχειακό υλικό για την μελέτη της πολιτικής του ΚΚΕ κατά την κρίσιμη δεκαετία του 1940 – 1950. Ταυτόχρονα από τις τέως σοσιαλιστικές χώρες έρχονται στο φως αρχεία που αφορούν τις σχέσεις του ΚΚΕ με τις χώρες αυτές (π.χ. Β. Κόντης – Σπ. Σφέτας, Εμφύλιος Πόλεμος, έγγραφα από τα Γιουγκοσλαβικά και Βουλγαρικά αρχεία, Θεσσαλονίκη 1999, εκδ.επίκεντρο).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εκθέσεις που γράφτηκαν καθ’ υπόδειξη της Ζαχαριαδικής κυρίως ηγεσίας προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως επιβαρυντικά στοιχεία για εσωτερικές εκκαθαρίσεις πολιτικών αντιπάλων, δηλαδή διαφωνούντων. Υπάρχουν επίσης στοιχεία για την συγκρότηση, λειτουργία και δράση τόσο του ΕΑΜ όσο και του ΔΣΕ.Μέσα από την μελέτη των αρχείων αυτών, αναμένεται να αποδειχθεί ο βαθμός εμπλοκής του Στάλιν στον ελληνικό εμφύλιο, να αποσαφηνιστούν οι στόχοι της πολιτικής του ΚΚΕ και να καταδειχθεί εάν και κατά πόσο οι στόχοι αυτοί ήταν γνωστοί στους απλούς και άδολους αγωνιστές που θυσίασαν τη ζωή τους πιστεύοντας σε υψηλά ιδανικά.
Επίσης θα αποδειχθεί το έυρος του ανωμαλου εσωκομματικού καθεστώτος που επέβαλε ο Ζαχαριάδης, όπως άλλωστε καταγγέλθηκε κατά την αποκαθήλωσή του τελευταίου, και που είχε σαν αποτέλεσμα αθώοι αγωνιστες να κατηγορηθουν για προδότες και να υποστούν βασανιστήρια ακόμη και να εκτελέστούν (πρβλ Θωμάς Δρίτσιος, Γιατί με σκοτώνεις σύντροφε, Αθήνα 1983 – εκδόσεις Γλάρος, Πάνος Γιαννικόπουλος, Υπόθεση Ζαχαριάδη, Καταδίκη και αποκατάσταση του κομμουνιστή ηγέτη, Αθήνα 2001– εκδόσεις Φιλίστωρ ).
Θα φωτιστούν συσκοτισμένα στοιχεία της ιστορίας του ΚΚΕ, θα εξηγηθούν οι ακατανόητες αποφάσεις, θα δικαιολογηθούν τα περιβόητα λάθη της αριστεράς και ενδεχομένως θα αποκαλυφθούν σκοτεινές πλευρές κάποιων πρωταγωνιστών.Μέσα στο κρυφό αρχείο βρισκονται οι αποδείξεις για συμπεράσματα, στα οποία όποιος σκέφτεται χωρίς προκαταλήψεις οδηγείται αβίαστα.
Οι αποδειξεις είναι πολύ σημαντικες, αλλά όταν απουσιάζουν, ή αποκρύπτονται, ο νοήμων άνθρωπος έχει χρέος να αξιοποιεί τις ενδείξεις και από αυτές να βγάζει συμπεράσματα. Όσο και να προσπαθεί το ΚΚΕ να κρύψει την αλήθεια, σταδιακά φτάνουμε σε αυτή μεσα από άλλες πηγές, αξιοποιώντας τη διεθνή γνώση και κυρίως αφήνοντας ανεπηρέαστη τη σκέψη και τη λογική.