[ … ] Η ψήφος του λαού πρέπει να εγκρίνει τους νόμους
που ψηφίζονται για να τον δεσμεύσουν, πρέπει λοιπόν ο ίδιος ο λαός να βρίσκεται
εκεί, χωρίς να εκλέγει άλλους στη θέση του: η εκλογή, αποτέλεσμα πάντοτε μιας
επιλογής, θα έφερνε με αυτόν τον τρόπο, στο προσκήνιο, εκείνον που τις περισσότερες
φορές, δυστυχώς, κατέχει την τέχνη να καταστρατηγεί τον νόμο ή τον τρόπο να τον
παραβαίνει.
Ο Σόλων έλεγε ότι ‘οι νόμοι είναι σαν τον ιστό της
αράχνης από τον οποίο περνούν οι μεγάλες μύγες, και στον οποίο παγιδεύονται οι
μικρές’.
Αυτή η παρομοίωση ενός μεγάλου ανθρώπου μας οδηγεί
να αναγνωρίσουμε ουσιαστικά και ίσως κατά προτίμηση, το μέρος εκείνο του λαού
που έχει υποστεί την χειρότερη μεταχείριση, σαν το ποιο κατάλληλο για την
επικύρωση ενός νόμου, άλλωστε αφού αυτό το μέρος του λαού πλήττει συχνότερα ο νόμος,
είναι δικαίωμά του να διαλέξει το νόμο που δέχεται να το περιορίζει.
[ … ]
Κανένας στον κόσμο δεν έχει ίσως μεγαλύτερη
εμπιστοσύνη από εμένα στους εκπροσώπους μας, αλλά ξέρω μέχρι που φτάνει η
κατάχρηση της εξουσίας, έχω ξεδιαλύνει όλες τις πονηριές του δεσποτισμού, έχω
μελετήσει τους ανθρώπους και τους ξέρω. Γνωρίζω ότι πολύ δύσκολα αποποιούνται
την εξουσία που τους έχουν εμπιστευτεί και ότι δεν υπάρχει τίποτα δυσκολότερο
από το να βάλεις όρια στον εκλεγμένο αυταρχισμό [ … ]
Απόσπασμα από το κείμενο ‘Πάνω στην Άμεση
Δημοκρατία και την Απάτη των Εκπροσωπήσεων’
--- Marquis de Sade
