Μέσα στις πάνω από 830 αναρτήσεις αυτού του ιστολόγιου υπάρχουν πάρα πολλές αναφορές στην Κίνα. Πολλά κείμενα με πολλές εκτιμήσεις, παραπομπές, διαγράμματα και αριθμητικά δεδομένα. Μου είναι όμως αδύνατον να μην υποκύψω στον πειρασμό να γράψω πάλι λίγα λόγια εκφράζοντας μαζί και μια τεράστια απορία που απευθύνεται στους οικονομικούς και πολιτικούς αναλυτές εντός και εκτός των τειχών, που έχουν αναλώσει μεγατόνους μελάνης γράφοντας αναλύσεις για την παρούσα κρίση που διέρχεται η Δύση. Την απορία αυτή θα την εκφράσω στο τέλος, οπότε παρακαλώ να κάνετε υπομονή.
Οικονομία
Επανερχόμενος λοιπόν στο θέμα «Κίνα» ήθελα, χωρίς αυτή την φορά να σας κουράσω με παραπομπές και νούμερα αφού πολύ εύκολα μπορείτε να τα βρείτε και μόνοι σας, να πω πως απ΄ ότι φαίνεται, η ταχύτητα ανάπτυξης της Κινεζικής οικονομίας, που παραμένει και για το 2010 στο άπιαστο 10%, είναι η πλέον απλή και τελεσίδικη απόδειξη ότι τα τερτίπια των νέο-φιλελε ένθεν κα κείθεν του Ατλαντικού, δεν επιδρούν παρά μόνον στα ταλαίπωρα 700 με 750 εκατομμύρια των ανθρώπων που είχαν την ατυχία να γεννηθούν σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε με τον γενικό όρο «Δύση» και περιλαμβάνει κυρίως τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την ΕΕ, τον Καναδά και την Αυστραλία. Αποδεικνύεται ότι η Κινεζική οικονομία, μαζί με αυτή της Ρωσίας, της Ινδίας και ένα μεγάλο μέρος των οικονομιών της Ινδονησίας ανέπτυξαν πλέον πλήρη ανεξαρτησία τόσο από την μιλιταριστική οικονομία των ΗΠΑ όσο και από την γραφειοκρατική οικονομία της ΕΕ. Δεν μιλώ για το Ηνωμένο Βασίλειο διότι η οικονομία του όχι μόνο καρκινοβατεί αλλά βρίσκεται κυριολεκτικά στο χείλος της καταστροφής. Για του λόγου το αληθές σας προτρέπω να ψάξετε λίγο τις αναφορές και τις οικονομικές προβολές εγκρίτων δυτικών εντύπων και think tank που όλοι συμφωνούν στην προοπτική υπερσκελισμού της οικονομίας των ΗΠΑ από τους Κινέζους μέσα στα επόμενα 5 έως 15 χρόνια. Πρόσφατα ο Economist δημοσίευσε εμπεριστατωμένη προβολή όπου υποστηρίζει ότι η Κινεζική οικονομία θα είναι μεγαλύτερη αυτής των ΗΠΑ έως το 2019, ενώ η Deutsche Bank αναφέρεται επίσης σε χρονικό βάθος δεκαετίας από σήμερα.
Επειδή όμως σήμερα αισθάνομαι γαλαντόμος, θα βάλω όχι δεκαπέντε αλλά είκοσι χρόνια περιθώριο στην οικονομία των ΗΠΑ να μπει οριστικά στο περιθώριο. Με την λέξη περιθώριο υπονοώ την δεύτερη θέση μετά την Κίνα ίσως όμως και μια ακόμη λιγότερο λαμπερή θέση μετά την Κίνα και την ΕΕ. Μια οικονομία δηλαδή παρόμοια στο μέγεθος με την Ιαπωνική και υπό τον άμεσο και έντονο ανταγωνισμό ενός άλλου υπερ-ταχέως αναδυόμενου γίγαντα: της Ινδίας. Ήδη στο επίπεδο των εξαγωγών και της βιομηχανικής παραγωγής φαντάζομαι να αντιλαμβάνεστε ότι οι Κινέζοι υπερέχουν τόσο ώστε απλώς, δεν υπάρχει σύγκριση. Αναφέρω λίγα μόνο επί πλέον στοιχεία, όπως την ύπαρξη στο Κινεζικό έδαφος άνω του 35% των παγκόσμιων αποθεμάτων σπανίων γαιών, την πρωτοπορία τους στην ανάπτυξη υπεραγώγιμων υλικών, την άφθαστη τεχνολογία μεταφορών (μαγνητικά τραίνα) καθώς και την απίστευτη πρόοδό τους σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, χωρίς βέβαια ο κατάλογος να κλείνει εδώ.
Θέλω επίσης να σημειώσω ότι κατά την άποψή μου η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στην Κινέζικη οικονομία και στις οικονομίες της Δύσης είναι διπλή: (α) το χρήμα στην Κίνα το τυπώνουν Δημόσιες και ελεγχόμενες από την πολιτεία τράπεζες, ενώ στην Δύση το χρήμα τυπώνεται κατά κύριο λόγο από ιδιωτικές δηλαδή την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – ECB στην ΕΕ και το λεγόμενο Federal Reserve System – FED στις ΗΠΑ, αμφότερα ξεκάθαρα ιδιωτικοί μηχανισμοί (β) οι πυλώνες στην οικονομική πολιτική της Κίνας είναι οι Εξαγωγές, οι Υποδομές (σχολεία, γέφυρες, κτήρια, τραίνα κλπ κλπ) και οι εσωτερικές επενδύσεις στην Βιομηχανοποίηση, ενώ ο πυλώνας της Δυτικής Οικονομίας είναι η κατανάλωση.
Πολιτική
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Κίνα ως πρωτοπόρα πολιτική και οικονομική δύναμη στα πλαίσια της ομάδας κρατών BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa), δεν χάνει ευκαιρία να ταρακουνά κάθε τόσο το δολάριο όχι μόνο διότι ως η μέγιστη εξαγωγική δύναμη του κόσμου μπορεί να το κάνει, αλλά και διότι διαθέτει συναλλαγματικά αποθέματα άνω των τριών τρις δολαρίων. Στα πλαίσια αυτά δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε την επίσης ηγετική συμμετοχή της Κίνας στη παρέα των κρατών της λεγόμενης «Ομάδας της Σαγκάης» (Shanghai Cooperation Organisation, SCO) στην οποία συμμετέχουν οι χώρες Καζακστάν, Κίνα, Κιργιστάν, Ρωσία, Τατζικιστάν, και Ουζμπεκιστάν, ακολουθούν οι χώρες Ινδία, Ιράν (Περσία), Πακιστάν και Μογγολία με τον κύκλο να κλείνει με Λευκορωσία και Σρι Λάνκα καθώς και με την συμμετοχή του Αφγανιστάν μέσω του προέδρου του Καρζάι η οποία αποτέλεσε όχι απλώς δυσάρεστη έκπληξη αλλά σκοτεινό εφιάλτη για τις ΗΠΑ αφού στην ουσία αποτελεί ταφόπλακα για τα συμφέροντά τους στην περιοχή.
Επιστήμη – Τεχνολογία
Οι περισσότεροι αναλυτές περίμεναν ότι ο ανταγωνισμός Κίνας – ΗΠΑ στο επίπεδο της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας καθώς και στο επίπεδο του πλήθους των επιστημονικών δημοσιεύσεων θα έληγε υπέρ της Κίνας μετά το 2030. Φανταστείτε λοιπόν τη έκπληξή τους όταν είδαν ότι με βάση τα τελευταία δεδομένα υποσκελισμός των ΗΠΑ από πλευράς επιστημονικών δημοσιεύσεων υπολογίζεται να συμβεί αρκετά πριν από το 2020. Ήδη υπάρχουν δεκάδες εκθέσεις και χιλιάδες άρθρα στα Αμερικανικά μέσα που εμφανίζουν στοιχεία και κρούουν το κώδωνα του κινδύνου της οριστικής μετανάστευσης προς τα ανατολικότερα τόσο της καινοτομίας όσο της επιστημονικής πρωτοκαθεδρίας. Οι στρατηγικοί τομείς στους οποίους το Κινεζικό κράτος επέλεξε και στους οποίους επενδύει ιλιγγιώδη ποσά είναι οι παρακάτω:
Εναλλακτικά αυτοκίνητα
Βιοτεχνολογία
Τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον (τραίνα υψηλής ταχύτητας κλπ)
Εναλλακτικές μορφές ενέργειας
Συνέχιση της εκβιομηχάνισης με έμφαση στην υψηλή τεχνολογία
Νέα Υλικά (υπεραγωγοί, nano tubes, πλέγματα γραφίτη κλπ)
Τεχνολογία Πληροφορικής νέας γενιάς
Όλα αυτά γίνονται παράλληλα με την ραγδαία ανάπτυξη του δικτύου των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας η οποία, παρά το τραγικό ατύχημα στην Ιαπωνία, δεν νομίζω ότι θα επιβραδυνθεί αισθητά. Την άποψη αυτή την στηρίζω αφ’ ενός στο γεγονός ότι έχει ήδη αναπτυχθεί σοβαρή εσωτερική τεχνογνωσία (μπορούν πλέον να στήσουν εργοστάσια με «ίδιες δυνάμεις») στα πυρηνικά και αφ’ ετέρου στο ότι η Κινεζική πολιτική ηγεσία δείχνει να έχει αντιληφθεί πόσο νευραλγικό για την ανάπτυξη και την σταθεροποίηση της υπερδύναμης είναι το ενεργειακό ζήτημα και η κατά το δυνατόν ενεργειακή αυτονόμηση της χώρας.
Άμυνα
Υποσχέθηκα να μην βάλω αριθμούς και διαγράμματα σ’ αυτό το κείμενο, οπότε απλώς αναφέρω ότι οι Κινεζικές ένοπλες δυνάμεις αντλούν τεχνογνωσία και πρωτοποριακή τεχνολογία από τα εκεί Πανεπιστήμια κυριολεκτικά «όπως το σφουγγάρι». Η χώρα εμφανίζει (στα φανερά) μια ετήσια αμυντική επένδυση που βρίσκεται λίγο πάνω από το μισό της αντίστοιχης των ΗΠΑ. Αν σκεφτείτε την διαφορά στην παραγωγικότητα και στο κόστος υλικών / εργασίας μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και το γεγονός ότι η Κίνα δεν σκορπά ηλιθιωδώς δισεκατομμύρια γουάν για συντήρηση απέλπιδων πολέμων ανά τον κόσμο, τότε βγαίνουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα για το είδος και την ταχύτητα μεταβολής στην ισορροπία των εξοπλισμών, δεν νομίζετε ; Τα πρώτα Κινεζικά αεροπλανοφόρα έχουν ήδη κατασκευαστεί και – πιστέψτε με – είναι πραγματικά τρομακτικά στην μορφή και στις δυνατότητες. Από κοντά ακολουθούν υποβρύχια με φουτουριστικά χαρακτηριστικά και μαχητικά αεριωθούμενα με τεχνολογία ηλεκτρονικού καμουφλάζ. Το Κινεζικό GPS είναι έτοιμο (προς το παρόν μόνο για την Κίνα αλλά πολύ σύντομα για όλο τον κόσμο) και οι πύραυλοί τους μπορούν να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές πρακτικά οπουδήποτε.
Η απορία
Με τα παραπάνω, ακροθιγώς και προφανώς όχι πλήρως, προσπάθησα να δώσω μια εικόνα της δυναμικής των Κινέζων σε βασικούς τομείς όπως η οικονομία, η πολιτική, η επιστήμη και η άμυνα. Όμως ακόμη και από αυτά τα λίγα και περιληπτικά φαίνεται ότι η Δύση πιέζεται σε όλα τα επίπεδα από την ανάδυση του νέου οικονομικού κέντρου, διότι εκτός από την οικονομία και την πολιτική υπάρχει και ο πολιτισμός, η ιστορία και η κουλτούρα. Έχουμε εδώ να κάνουμε με μια πολιτιστικά ενιαία υπερδύναμη που έλκει την καταγωγή της από πολύ μακριά.
Γιατί λοιπόν όλοι, σχεδόν ανεξαίρετα, οι εντός και εκτός χώρας πολιτικοί και οικονομικοί εγκέφαλοι, επιδεικνύουν μια απίστευτη εμμονή να ερμηνεύουν την κρίση που διερχόμαστε με όρους που αρχίζουν από τις τιμές ακινήτων και τα δομημένα ομόλογα για να καταλήξουν στην ανάλυση της καπιταλιστικής εξέλιξης και των συστημικών αδυναμιών; Γιατί παραβλέπουν την τεράστια επίδραση που δέχεται το παγκόσμιο σύστημα από την ανάδυση της Κίνας, που εκτός των άλλων, λειτουργεί και ως ένας γιγάντιος μοχλός ανακατανομής ισχύος, πόρων και εισοδημάτων μέσα στην κοινωνία των ανθρώπων αυτού του πλανήτη; Αυτή είναι η απορία μου. Μπορεί μήπως να την λύσει κάποιος ;
.
