Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα New York Times την Πέμπτη, 30 Ιουλίου από τον BILL FRELICK ... το μετέφρασα ώστε να υπάρχει στο blog για ιστορικούς λόγους ... θαυμάστε !
---
Washington – Η Ελληνική κυβέρνηση επινόησε μια πρωτότυπη λύση για να αντιμετωπίσει μια διογκούμενη λίστα αναμονής για διεκπεραίωση αιτήσεων πολιτικού ασύλου : Μαζική απόρριψη των αιτήσεων.
Κατάργηση της λίστας άρα και κατάργηση του προβλήματος.
Το πρόβλημα όμως δεν μπορεί να ξεπεραστεί τόσο εύκολα. Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει μια λίστα αναμονής με πάνω από 30.000 υποθέσεις. Μια μερικής απασχόλησης επιτροπή εξετάζει περίπου 60 υποθέσεις την εβδομάδα. Με τους ρυθμούς αυτούς θα χρειαστούν περίπου 10 χρόνια για την αντιμετώπιση της τρέχουσας λίστας μόνο.
Όμως μια στιγμή. Η Ελλάδα, με την πολύ μεγάλη ακτογραμμή αποτελεί το πρώτο σύνορο για την μετανάστευση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου και έχουν υποβληθεί σχεδόν 20.000 νέες αιτήσεις ασύλου μόνο το τελευταίο έτος. Μια από τις αιτίες είναι το νομικό πλαίσιο της ΕΕ και η λεγόμενη ‘Συμφωνία του Δουβλίνου’ με βάση την οποία οι άλλες χώρες της ΕΕ μπορούν να στείλουν πίσω στην Ελλάδα τους αιτούντες άσυλο που έχουν εισέλθει μέσω των Ελληνικών συνόρων.
Το περασμένο έτος το ποσοστό αποδοχής αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα ήταν 0,05 %. Αφού στην ουσία όλες οι αιτήσεις απορρίπτονται αρχικά, η λίστα των εκκρεμών υποθέσεων μεγαλώνει πολύ γρηγορότερα από τις πραγματικές δυνατότητες διεκπεραίωσης
Ο οποιοσδήποτε με έναν υπολογιστή τσέπης μπορεί να πιστοποιήσει ότι το σύστημα δεν λειτουργεί. Αλλά δεν είναι απλώς ένα ζήτημα αριθμών. Κάθε αριθμός αντιπροσωπεύει έναν άνθρωπο. Ένας από αυτούς είναι ο «Χάμεντ» ο οποίος διέφυγε από το Αφγανιστάν μόνος σε ηλικία 13 ετών όταν ένας ντόπιος πολέμαρχος τον απείλησε με θάνατο αν δεν δεχόταν να χορέψει και όχι μόνο.
Η συνέντευξη για την εξέταση της αίτησής του για άσυλο έγινε το 2008 σε ένα θορυβώδες δωμάτιο γεμάτο κόσμο στο Αστυνομικό Τμήμα της Πέτρου Ράλλη :
«Ο αστυνομικός, με πολιτικά, ρώτησε κάτι και η Ιρανή (η μεταφράστρια) μου παρότρυνε να πω ότι ήρθα για μια καλύτερη ζωή ... δεν ξέρω αν ο αστυφύλακας το είπε αυτό ή όχι διότι δεν τον καταλάβαινα. Είπα στην Ιρανή ότι ήθελα να εξηγήσω τα προβλήματά μου. Στο σημείο αυτό ο αστυφύλακας μου έβαλε τις φωνές και φοβήθηκα ...»
Η συνέντευξη κράτησε πέντε λεπτά.
Η προφανής λύση είναι να διαθέτεις ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, περιλαμβανομένων και ειδικών για συνεντεύξεις με παιδιά, προσεκτική επαφή, προσωπικές συνεντεύξεις σε ξεχωριστό κατάλληλο χώρο ώστε να δίνεται άσυλο στους ανθρώπους που πραγματικά το χρειάζονται. Κατόπιν μια ανεξάρτητη επιτροπή θα πρέπει να εργάζεται αποκλειστικά με στόχο την αντιμετώπιση των αιτήσεων με έναν σύντομο αλλά και δίκαιο τρόπο.
Αντί αυτού η κυβέρνηση έθεσε σε ισχύ το Προεδρικό Διάταγμα 81/2009 το οποίο απλώς μετατρέπει ένα κακό σύστημα σε χειρότερο.
Κατ΄ αρχήν αντί να δημιουργηθούν ειδικές ομάδες ανθρώπων που θα παίρνουν τις συνεντεύξεις και που θα μπορούν να αναγνωρίσουν ανθρώπους που πραγματικά χρειάζονται προστασία το διάταγμα αναθέτει την αρμοδιότητα αυτή στις κατά τόπους αστυνομικές διευθύνσεις της χώρας.
Οι αστυφύλακες έχουν πολλές διαφορετικές δουλειές να κάνουν και στερούνται εκπαίδευσης στο νομικό πλαίσιο περί ασύλου όπως και στην αντιμετώπιση φοβισμένων και τραυματισμένων ανθρώπων που ζητούν άσυλο.
Ικανοί μεταφραστές και γνώστες των νόμων περί ασύλου είναι σπάνιοι ακόμη και στην Αθήνα, πόσο μάλλον στα νησιά και τις ακριτικές περιοχές.
Επί πλέον το διάταγμα αφαιρεί το δικαίωμα της δευτεροβάθμιας εξέτασης μιας αίτησης αφού καταργεί την επιτροπή ασύλου επιτρέποντας μόνο πάρα πολύ περιορισμένες δυνατότητες δικαστικής αναθεώρησης της αίτησης. Η Ανώτατη Επιτροπή Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών αρνήθηκα να συμμετάσχει στην νέα διαδικασία εξέτασης αιτήσεων ασύλου εξηγώντας ότι : «δεν εξασφαλίζει επαρκώς την δικαιοσύνη και την αποτελεσματικότητα».
Οι Ελληνικές διαδικασίες παροχής ασύλου είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου σε ένα σύστημα που αδυνατεί, από κάθε άποψη, να προστατέψει πρόσφυγες και ασυνόδευτα παιδιά.
Οι αδυναμίες αυτές εμπεριέχουν και παράνομες επαναπροωθήσεις των προσφύγων στα Τουρκικά σύνορα, την διάτρηση των φουσκοτών των προσφύγων στο Αιγαίο, άθλιες συνθήκες κράτησης, αυθαίρετη αστυνομική βία και διάφορα νομικά και διαδικαστικά τεχνάσματα που αφαιρούν από τους ανθρώπους που ζητούν άσυλο οποιαδήποτε δυνατότητα διαμαρτυρίας, φαινόμενα που στο σύνολό τους και εξονυχιστικά παρουσίασε η επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε δύο εκθέσεις δημοσιευμένες την προηγούμενη χρονιά.
Τον Ιούνιο η Επιτροπή για την καταπολέμιση των Βασανιστηρίων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημοσίευσε μια έκθεση όπου διατυπώνεται η κατηγορία ότι οι επανειλημμένες συστάσεις της επιτροπής από το 1997 που αφορούσαν στην βελτίωση της κράτησης των προσφύγων έχουν «πλήρως αγνοηθεί από τις Ελληνικές αρχές».
Η Ελλάδα απάντησε με νομικές αλλαγές που επιτρέπουν την επιμήκυνση της διοικητικής κράτησης μέχρι ένα χρόνο και πιθανόν έως 18 μήνες. Στις 12 Ιουλίου οι Ελληνικές αρχές πυρπόλησαν και κατεδάφισαν με μπουλντόζες ένα παλαιό καταφύγιο προσφύγων στην Πάτρα όπου διέμεναν πρόσφυγες συμπεριλαμβανομένων και πολλών ασυνόδευτων παιδιών, στην ουσία αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο τους αριθμού των ανθρώπων που κρατούνται ή διαμένουν σε άθλιες συνθήκες.
Εάν η Ελλάδα δεν μπορεί να τακτοποιήσει το ίδιο της το σπίτι τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να λάβει σοβαρά υπ’ όψιν το πρόβλημα αυτό. Οι άλλες χώρες μέλη της ΕΕ πρέπει να σταματήσουν όλες τις προωθήσεις των αιτούντων άσυλο πίσω στην Ελλάδα σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας του Δουβλίνου και όλες οι οργανώσεις της ΕΕ θα πρέπει να απαιτήσουν την άμεση συμμόρφωση της Ελλάδας όχι μόνο με τις διαδικασίες παροχής ασύλου της Ένωσης αλλά και με τις βασικές αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εδώ και πολλές δεκαετίες θεωρούνται απαράβατες από όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη.
Ο Bill Frelick είναι ο διευθυντής πολιτικής προσφύγων στην επιτροπή Ανρωπίνων Δικαιωμάτων και συγγραφέας του βιβλίου “Stuck in a Revolving Door: Iraqis and Other Asylum Seekers and Migrants at the Greece/Turkey Entrance to the European Union.”
.
Washington – Η Ελληνική κυβέρνηση επινόησε μια πρωτότυπη λύση για να αντιμετωπίσει μια διογκούμενη λίστα αναμονής για διεκπεραίωση αιτήσεων πολιτικού ασύλου : Μαζική απόρριψη των αιτήσεων.
Κατάργηση της λίστας άρα και κατάργηση του προβλήματος.
Το πρόβλημα όμως δεν μπορεί να ξεπεραστεί τόσο εύκολα. Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει μια λίστα αναμονής με πάνω από 30.000 υποθέσεις. Μια μερικής απασχόλησης επιτροπή εξετάζει περίπου 60 υποθέσεις την εβδομάδα. Με τους ρυθμούς αυτούς θα χρειαστούν περίπου 10 χρόνια για την αντιμετώπιση της τρέχουσας λίστας μόνο.
Όμως μια στιγμή. Η Ελλάδα, με την πολύ μεγάλη ακτογραμμή αποτελεί το πρώτο σύνορο για την μετανάστευση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου και έχουν υποβληθεί σχεδόν 20.000 νέες αιτήσεις ασύλου μόνο το τελευταίο έτος. Μια από τις αιτίες είναι το νομικό πλαίσιο της ΕΕ και η λεγόμενη ‘Συμφωνία του Δουβλίνου’ με βάση την οποία οι άλλες χώρες της ΕΕ μπορούν να στείλουν πίσω στην Ελλάδα τους αιτούντες άσυλο που έχουν εισέλθει μέσω των Ελληνικών συνόρων.
Το περασμένο έτος το ποσοστό αποδοχής αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα ήταν 0,05 %. Αφού στην ουσία όλες οι αιτήσεις απορρίπτονται αρχικά, η λίστα των εκκρεμών υποθέσεων μεγαλώνει πολύ γρηγορότερα από τις πραγματικές δυνατότητες διεκπεραίωσης
Ο οποιοσδήποτε με έναν υπολογιστή τσέπης μπορεί να πιστοποιήσει ότι το σύστημα δεν λειτουργεί. Αλλά δεν είναι απλώς ένα ζήτημα αριθμών. Κάθε αριθμός αντιπροσωπεύει έναν άνθρωπο. Ένας από αυτούς είναι ο «Χάμεντ» ο οποίος διέφυγε από το Αφγανιστάν μόνος σε ηλικία 13 ετών όταν ένας ντόπιος πολέμαρχος τον απείλησε με θάνατο αν δεν δεχόταν να χορέψει και όχι μόνο.
Η συνέντευξη για την εξέταση της αίτησής του για άσυλο έγινε το 2008 σε ένα θορυβώδες δωμάτιο γεμάτο κόσμο στο Αστυνομικό Τμήμα της Πέτρου Ράλλη :
«Ο αστυνομικός, με πολιτικά, ρώτησε κάτι και η Ιρανή (η μεταφράστρια) μου παρότρυνε να πω ότι ήρθα για μια καλύτερη ζωή ... δεν ξέρω αν ο αστυφύλακας το είπε αυτό ή όχι διότι δεν τον καταλάβαινα. Είπα στην Ιρανή ότι ήθελα να εξηγήσω τα προβλήματά μου. Στο σημείο αυτό ο αστυφύλακας μου έβαλε τις φωνές και φοβήθηκα ...»
Η συνέντευξη κράτησε πέντε λεπτά.
Η προφανής λύση είναι να διαθέτεις ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό, περιλαμβανομένων και ειδικών για συνεντεύξεις με παιδιά, προσεκτική επαφή, προσωπικές συνεντεύξεις σε ξεχωριστό κατάλληλο χώρο ώστε να δίνεται άσυλο στους ανθρώπους που πραγματικά το χρειάζονται. Κατόπιν μια ανεξάρτητη επιτροπή θα πρέπει να εργάζεται αποκλειστικά με στόχο την αντιμετώπιση των αιτήσεων με έναν σύντομο αλλά και δίκαιο τρόπο.
Αντί αυτού η κυβέρνηση έθεσε σε ισχύ το Προεδρικό Διάταγμα 81/2009 το οποίο απλώς μετατρέπει ένα κακό σύστημα σε χειρότερο.
Κατ΄ αρχήν αντί να δημιουργηθούν ειδικές ομάδες ανθρώπων που θα παίρνουν τις συνεντεύξεις και που θα μπορούν να αναγνωρίσουν ανθρώπους που πραγματικά χρειάζονται προστασία το διάταγμα αναθέτει την αρμοδιότητα αυτή στις κατά τόπους αστυνομικές διευθύνσεις της χώρας.
Οι αστυφύλακες έχουν πολλές διαφορετικές δουλειές να κάνουν και στερούνται εκπαίδευσης στο νομικό πλαίσιο περί ασύλου όπως και στην αντιμετώπιση φοβισμένων και τραυματισμένων ανθρώπων που ζητούν άσυλο.
Ικανοί μεταφραστές και γνώστες των νόμων περί ασύλου είναι σπάνιοι ακόμη και στην Αθήνα, πόσο μάλλον στα νησιά και τις ακριτικές περιοχές.
Επί πλέον το διάταγμα αφαιρεί το δικαίωμα της δευτεροβάθμιας εξέτασης μιας αίτησης αφού καταργεί την επιτροπή ασύλου επιτρέποντας μόνο πάρα πολύ περιορισμένες δυνατότητες δικαστικής αναθεώρησης της αίτησης. Η Ανώτατη Επιτροπή Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών αρνήθηκα να συμμετάσχει στην νέα διαδικασία εξέτασης αιτήσεων ασύλου εξηγώντας ότι : «δεν εξασφαλίζει επαρκώς την δικαιοσύνη και την αποτελεσματικότητα».
Οι Ελληνικές διαδικασίες παροχής ασύλου είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου σε ένα σύστημα που αδυνατεί, από κάθε άποψη, να προστατέψει πρόσφυγες και ασυνόδευτα παιδιά.
Οι αδυναμίες αυτές εμπεριέχουν και παράνομες επαναπροωθήσεις των προσφύγων στα Τουρκικά σύνορα, την διάτρηση των φουσκοτών των προσφύγων στο Αιγαίο, άθλιες συνθήκες κράτησης, αυθαίρετη αστυνομική βία και διάφορα νομικά και διαδικαστικά τεχνάσματα που αφαιρούν από τους ανθρώπους που ζητούν άσυλο οποιαδήποτε δυνατότητα διαμαρτυρίας, φαινόμενα που στο σύνολό τους και εξονυχιστικά παρουσίασε η επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε δύο εκθέσεις δημοσιευμένες την προηγούμενη χρονιά.
Τον Ιούνιο η Επιτροπή για την καταπολέμιση των Βασανιστηρίων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημοσίευσε μια έκθεση όπου διατυπώνεται η κατηγορία ότι οι επανειλημμένες συστάσεις της επιτροπής από το 1997 που αφορούσαν στην βελτίωση της κράτησης των προσφύγων έχουν «πλήρως αγνοηθεί από τις Ελληνικές αρχές».
Η Ελλάδα απάντησε με νομικές αλλαγές που επιτρέπουν την επιμήκυνση της διοικητικής κράτησης μέχρι ένα χρόνο και πιθανόν έως 18 μήνες. Στις 12 Ιουλίου οι Ελληνικές αρχές πυρπόλησαν και κατεδάφισαν με μπουλντόζες ένα παλαιό καταφύγιο προσφύγων στην Πάτρα όπου διέμεναν πρόσφυγες συμπεριλαμβανομένων και πολλών ασυνόδευτων παιδιών, στην ουσία αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο τους αριθμού των ανθρώπων που κρατούνται ή διαμένουν σε άθλιες συνθήκες.
Εάν η Ελλάδα δεν μπορεί να τακτοποιήσει το ίδιο της το σπίτι τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να λάβει σοβαρά υπ’ όψιν το πρόβλημα αυτό. Οι άλλες χώρες μέλη της ΕΕ πρέπει να σταματήσουν όλες τις προωθήσεις των αιτούντων άσυλο πίσω στην Ελλάδα σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας του Δουβλίνου και όλες οι οργανώσεις της ΕΕ θα πρέπει να απαιτήσουν την άμεση συμμόρφωση της Ελλάδας όχι μόνο με τις διαδικασίες παροχής ασύλου της Ένωσης αλλά και με τις βασικές αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εδώ και πολλές δεκαετίες θεωρούνται απαράβατες από όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη.
Ο Bill Frelick είναι ο διευθυντής πολιτικής προσφύγων στην επιτροπή Ανρωπίνων Δικαιωμάτων και συγγραφέας του βιβλίου “Stuck in a Revolving Door: Iraqis and Other Asylum Seekers and Migrants at the Greece/Turkey Entrance to the European Union.”
.
