Επιστροφή στο 1962

Βρήκα αυτό το κείμενο στο blog «The Slog» που μου πρότεινε ένας φίλος. Το θεώρησα αρκετά οξυδερκές, όχι συγκρατημένα απαισιόδοξο (η αισιόδοξο ανάλογα την οπτική γωνία) και επιβοηθητικό, για όσους τυχόν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μια χοντρική έστω εικόνα του τι παίζεται σήμερα πάνω σ’ αυτόν τον όμορφο πλανήτη από το ανεκδιήγητο είδος μας. Πρόκειται για την παιδευμένη ματιά ενός πολίτη «μέσα» από στην λεγόμενη Αυτοκρατορία. Μπορεί να μην συμφωνούμε σε όλα αλλά σίγουρα δεν διαφωνούμε και σε όλα. Για τους λόγους αυτούς είπα να το μεταφράσω (ελεύθερα), ώστε εγώ να το αφομοιώσω καλύτερα κι εσείς να το διαβάσετε πιο άνετα :-)

Ανάλυση: Ευρωζώνη, Ιράν & Κίνα – Είναι το τέλος της Αμερικανικής ηγεμονίας;

Το ερώτημα φαίνεται να είναι από τα κυριότερα για τις ΗΠΑ αυτήν την εβδομάδα. Σε έναν μελαγχολικό κόσμο όπου η εθνική και η εξωτερική πολιτική δύσκολα ξεχωρίζουν πλέον, υπάρχουν καταφανή σημάδια πως η Αμερικανική θέληση δεν επικρατεί πλέον ανά τον κόσμο. Το τι μπορεί να επακολουθήσει ίσως είναι  εξαιρετικά αποκρουστικό. Το Slog προτείνει αυτή την ανάλυση βασισμένη πάνω στα τελευταία νέα και τις πρόσφατες εξελίξεις.

Η χθεσινή αρνητική (και ανώνυμη) απάντηση από το Πεκίνο θα μπορούσε να έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητη από τα media, αλλά όσοι παρατηρούν τις κινήσεις της Κίνας αναγνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα ξεκάθαρο ‘όχι’ προς τους Ευρωπαίους επαίτες … αλλά και μια περιφρονητική χειρονομία απέναντι στην πολιτική πίεση που προήλθε για το ίδιο θέμα από τις ΗΠΑ την τελευταία εβδομάδα. Κάποιος ανώνυμος Κινέζος γραφειοκράτης εμφανίστηκε να λέει διάφορα ομιχλώδη, μπερδεμένα και αμφίσημα περί της Κινεζικής εσωτερικής κατάστασης, μην παραλείποντας φυσικά να τονίσει την αγάπη και την προσήλωση της Κίνας προς την παγκόσμια ειρήνη κλπ κλπ. Αυτό ήταν όλο, αν εξαιρέσει κανείς την ξώφαλτση αναφορά για τις Ευρωπαϊκές εισαγωγές Κινεζικού χάλυβα:

«Η απαρχή διεξαγωγής μιας έρευνας για αντι-εισαγωγικές επιδοτήσεις στέλνει αρνητικά μηνύματα σχετικά με τον εμπορικό προστατευτισμό στην ΕΕ. Αυτό εγείρει ανασφάλεια σχετικά με το Κινεζο-Ευρωπαϊκό εμπόριο χάλυβα, αλλά και βλάπτει τις ειλικρινείς προσπάθειες του Κινεζικού λαού για μια συνεισφορά στην επίλυση της Ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Οι Ευρωπαίοι οφειλέτες που βρίσκονται αντιμέτωποι με το φάσμα μεγάλων Δημοσίων Χρεών θα έπρεπε να είναι περισσότερο ανοικτοί και να δείχνουν κατανόηση και μεγαλύτερη διάθεση συνεργασίας σχετικά με την αντιμετώπιση της κρίσης» (εξαιρετικά κοφτερή Κινεζική ευγένεια έ; Επιστρέφει ίσως η αδυσώπητη και αλαζονική διπλωματία της εποχής των Μίνγκ).

Εντάξει, οι ευρωκράτες μπαίνουν στην μέση ως συνήθως αλλά η ανακίνηση του παραπάνω ζητήματος από το Πεκίνο δεν είναι παρά μια βολική δικαιολογία. Ο γλυκερός τόνος ίσως δείχνει την προσπάθεια των Κινέζων να πουν ότι «κοιτάξτε παιδιά, κι εμείς έχουμε τα προβλήματά μας εδώ», αλλά το μήνυμα είναι στην ουσία του ένα ξεκάθαρο όσο και κατηγορηματικό «όχι».

Δεδομένου ότι -χωρίς καμιά αμφιβολία- το Πεκίνο γνωρίζει πολύ καλά τον άμεσο κίνδυνο μεταφοράς της κρίσης από την Ευρώπη στις ΗΠΑ, η άρνηση αυτή σε διπλωματικούς όρους δεν είναι παρά ένα ρίξιμο, βελούδινου για την ώρα, γαντιού από το Πεκίνο προς την Ουάσιγκτον. Πέρυσι είχαμε Κινεζικές «παραινέσεις» σχετικά με τις χρεωμένες ΗΠΑ, ενώ φέτος έχουμε αυτό που κάποιος θα μπορούσε να ονομάζει «προληπτική απραξία»: Η Κίνα δεν πρόκειται να ενισχύσει το «οικονομικό φράγμα ασφαλείας» της Ευρωζώνης  απλώς και μόνο επειδή το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ … αισθάνεται νευρικότητα. (πρέπει να προσθέσω πως η ανερχόμενη τάξη των νέων Κινέζων γραφειοκρατών ίσως αξάσκησε την επιρροή της για την εδραίωση αυτού του κλίματος).

Οι Αστροφυσικοί, όπως και οι Βουδιστές, βεβαιώνουν ότι τα πάντα είναι μεταξύ τους συνδεδεμένα. Αυτό τώρα δίνει στο Ιρανικό καθεστώς πρόσθετη αυτοπεποίθηση ώστε να δοκιμάζουν την Αμερικανική αποφασιστικότητα τραβώντας επικίνδυνα το σχοινί. Διότι οι περισσότεροι από εμάς (του Slog περιλαμβανομένου) δίναμε λιγότερη από όσο θα έπρεπε προσοχή  στο κλιμακούμενο και περίπλοκο γεωπολιτικό παιχνίδι μεταξύ Ιράν / ΗΠΑ / ΟΗΕ / στενών του Ορμούζ. Είμαστε πάρα πολύ κοντύτερα σε έναν πόλεμο από όσο νομίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Το Πεκίνο έχοντας, όπως άλλωστε και η Ρωσία, διευρύνει και συσφίξει τις σχέσεις του με το Ιράν δεν θα είναι καθόλου διατεθειμένο να υποχωρήσει αλλάζοντας πολιτική (σ.μ. ήδη έκανε μία τακτική υποχώρηση σε σχέση με την Λιβύη αποσύροντας σε μια νύχτα 30.000 Κινέζους εργαζόμενους και θυσιάζοντας τα εκεί ενεργειακά και άλλα συμφέροντά της). Ακριβώς πενήντα χρόνια μετά ξαναζούμε την κρίση της Κούβας πολλαπλασιασμένη επί τρία. (σ.μ. Κίνα, Ιράν, Ευρώπη).

Εννοώ, ότι αυτό που ο ανώνυμος Κινέζος επίσης έκανε με το «όχι» του είναι να καταστήσει εξαιρετικά ζωτικής σημασίας για τον Geithner και τους δικούς του τον προσεταιρισμό του Βερολίνου σχετικά με το τρίπτυχο «διάσωση τραπεζών – έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη– ενίσχυση του οικονομικού φράγματος προστασίας» για το οποίο ή Κεντρική Τράπεζα και η κυβέρνηση θεωρούσαν ότι έχουν δεσμεύσει την Ευρώπη. Όμως, όπως και η Κίνα, η Γερμανία εισέρχεται σε μια πιο επιθετική περίοδο εθνικισμού. Η Γερμανία δεν έχει καμία όρεξη να υπακούει μια υπερ-νευρωτική Αμερική που απαιτεί χρήματα για να αποσοβήσει μια κρίση την οποία πολλοί άνθρωποι ξεκάθαρα αντιμετωπίζουν ως δημιούργημα του Αμερικανικού Τραπεζικού Δανεισμού (και των νομισματικών swapping της Goldman Sachs).

Έτσι - παρά την τρομακτική πίεση από το G20 και την χθεσινή προτροπή του Γερμανού υπουργού εσωτερικών για πτώχευση της Ελλάδας και εξόδου της από το ευρώ – ο Schauble και η Merkel εξακολουθούν να επιμένουν στον ίδιο τύπο ξεκάθαρου «όχι» όπως αυτό του Πεκίνου. Το Βερολίνο έχει να αντιμετωπίσει τους δικούς του εσωτερικούς διχασμούς αφού οι τραπεζίτες της Φρανκφούρτης και οι αντάρτες των FPD/CDU μετατρέπουν σε κόλαση την ζωή της καγκελαρίου … και η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα (ECB) υπό τον Mario Draghi παίρνει της εντολές της περισσότερο από την Goldman Sachs παρά από το Βερολίνο.

Παρακολουθήστε τώρα πως κλείνει ο κύκλος της παγκόσμιας αιτιοκρατίας που περνά από την στρατηγική σημασία της Ελλάδας για τις ΗΠΑ και συνεχίζει προς το σώσιμο των κώλων της Wall Street. Ακούω πως ο πυθμένας του Αιγαίου αποτελεί προσφιλή ονείρωξη των πετρελαιάδων. Η πρόσβαση τω ΗΠΑ σε αυτό θα δυσκολέψει περισσότερο αν η Ελλάδα χάσει έναν αγώνα κυριαρχίας στην Κύπρο από την Τουρκία του Erdogan. Και μην παραβλέποντας την Κινεζική εξαγορά του λιμανιού του Πειραιά από τους διψασμένους για ρευστό Έλληνες, παρατηρούμε ότι το πεντάγωνο βρίσκεται πλέον σε μεγάλη δυσκολία να εξασφαλίσει πρόσβαση σε λιμάνια και βάσεις στην Μεσόγειο. Μια. θετική για τις ΗΠΑ, παρενέργεια της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα ήταν η μαζική εισβολή των Αμερικάνων (απ’ ευθείας ή μέσω του ΔΝΤ) με τις γνωστές ορδές των ‘εμπειρογνωμόνων’, στρατιωτικών συμβούλων, κατασκευαστικών συμβολαίων και των ψευτο-δολαρίων (σ.μ. στο πρωτότυπο: further-leveraged Dollars), για να προσφέρουν «ανθρωπιστική βοήθεια» (σ.μ. μια τέτοια αρπακτικής νοοτροπίας σύλληψη ήταν, ειδικά για την Ελλάδα, και το περιβόητο σχέδιο Μάρσαλ). Πηγές του Slog άκουσαν τον Wolgang Schauble να λέει την προηγούμενη Παρασκευή «Υπάρχουν πολύ περισσότερα σ’ αυτήν την ιδέα (της Ελληνικής εξόδου από το ευρώ) για τους Αμερικάνους παρά για εμάς».

Ας συνοψίσω σε αυτό το σημείο. Η δυσαρέσκεια προς την Αμερικανική πολιτική έχει ενταθεί τα τελευταία εξήντα χρόνια μεταξύ εκτεταμένων γεωγραφικών ομάδων: Νότια Αμερική, Άραβες, Ασιάτες και ιδίως στους πολίτες της Ενωμένης Ευρώπης. Μολονότι θα μπορούσε κάποιος εύλογα να ρωτήσει « οπότε ποιος τελικά μας έμεινε; », δεν είναι αυτό το ζήτημα: όταν διοικούσαμε τον κόσμο από την ένδοξη Αγγλία (Merrie Old England) όλοι μας μισούσαν επίσης … και ειδικά οι Σκωτσέζοι. Σε κάθε τόπο, όλοι μισούν το γεγονός πως ο μεγάλος σκύλος πάντα δαγκώνει εκεί ακριβώς που θέλει και πάντα πρώτος.

Η εμπορικές δραστηριότητες της ομάδας των χωρών της Νότιας Αμερικής - και η ανάπτυξη των BRICs εκεί – έχουν χαλαρώσει την πρόσβαση αλλά και τον έλεγχο των ΗΠΑ σε αυτήν την Ήπειρο. Καθώς το 2012 προχωρά, φαίνεται ότι η Αμερική δεν τα πηγαίνει ιδιαίτερα καλά και πουθενά αλλού.

Το τελευταίο κομμάτι του κύκλου ολοκληρώνεται τώρα και είναι αυτό που μια μέρα θα τυλιχθεί στο λαιμό των ΗΠΑ: εάν η Ευρωπαϊκή οικονομική μόλυνση δεν μπορέσει να απομονωθεί οι οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις μιας Αμερικανικής ψευτο-ανάκαμψης θα είναι πέραν της φαντασίας ακοόμα και του Ambrose Evans-Pritchard, του Tyler Durden στο Zero Hedge ή του ίδιου του Max Keiser. Και αυτοί είναι τύποι που μπορούν να ανακαλύψουν την αρνητική πλευρά σε κάθε περίσταση. Αν οι ΗΠΑ αναγκαστούν να υποχωρήσουν μπροστά στο Ιράν, αυτό θα αποτελέσει νίκη για τα λεγόμενα rogue states και ενθάρρυνση για τις φιλοδοξίες της Κίνας. Και αν (ως αποτέλεσμα του προηγούμενου και μιας πιθανής ριζικής αλλαγής της κατάστασης στην Ελλάδα) οι Αμερικανικές επιχειρήσεις και το πεντάγωνο χάσουν ένα θεμελιώδες παιχνίδι πρώτων υλών, τότε η Κίνα έχει περισσότερο από την Ρωσία την δυνατότητα να καλύψει όποιο κενό δημιουργηθεί: Η Τουρκία θα είναι ο νικητής το 2013 αλλά το Πεκίνο – δεδομένης της θέσης του στην Αφρική – θα είναι ο απόλυτος θριαμβευτής.

Σχεδόν ανεπαίσθητα οι ΗΠΑ και ολόκληρος ο κόσμος βρέθηκαν σε ένα σταυροδρόμι. Υπάρχουν τρία οδοφράγματα εκεί και όλα πρέπει να παραμερισθούν αλλιώς η μοίρα των ΗΠΑ έχει σφραγιστεί. Πιστεύω ότι, παρόλο που οι παίκτες είναι εντελώς διαφορετικοί, ο παραλληλισμός με την κρίση των πυραύλων στην Κούβα το 1962 ισχύει. Στην τότε συγκυρία η Ρωσία υποχώρησε και έτσι είχαμε τον Αμερικανικό Αιώνα. Αυτοί όμως που σήμερα φράζουν τον δρόμο των ΗΠΑ θα υποχωρήσουν άραγε; Έχω τις αμφιβολίες μου. Οτιδήποτε κι αν σκέφτονται σήμερα διάφοροι για τον JFK, κανείς από τους υποψηφίους για την προεδρία – συμπεριλαμβανομένου και του μακαντάση στο οβάλ γραφείο – δεν έχει το όραμα, τα κότσια και το ανάστημα του Kennedy. O Nikita Kruschev ήταν ένας φιλοπόλεμος αλλά λογικός επαρχιώτης κομμουνιστής. Ο Ahmadhinnejad, πολύ ξεκάθαρα, δεν είναι.

Ποτέ ο κόσμος δεν ήταν τόσο επικίνδυνο μέρος όσο είναι αυτό το πρωί. Το G20 – είμαι βέβαιος – θα αποδείξει για μία ακόμη φορά ότι είναι ένα ανούσιο, ασπόνδυλο, υποβαθμισμένο μαντρί από υπερφίαλα μέλη που αρέσκονται κάνουν βαρύγδουπες ανακοινώσεις και να μιλούν από καθέδρας. Θα ήταν πραγματικά καλό – όχι, εννοώ εξαιρετικά ικανοποιητικό – να ήμουν ο ηγέτης μιας σε στυλ SAS αποστολής με στόχο τον αποκλεισμό της πρώτης τους συνεδρίασης αύριο. Η, ακόμα καλύτερα, να ήμουν αυτός που θα περνούσε από κάθε αυνανιστή συμμετέχοντα, έναν προς έναν, και θα του έδινε ένα άξαφνο χαστούκι και κατόπιν να έκανε μια ομιλία που θα έλεγε, «Ακούστε, εσείς κόπανοι μπορεί να είστε προστατευμένοι αλλά οι υπόλοιποι από εμάς δεν είναι. Σηκώστε τον κώλο σας και κάντε κάτι». Ύστερα να τους αφήναμε χωρίς τροφή μέχρι να κατέβαζαν μια ιδέα, ένα πραγματικό σχέδιο και - ποιος ξέρει; - την επιθυμία να φορέσουν επιτέλους μακριά παντελόνια σαν άντρες.

Αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Και η Κίνα δεν αντέχει (ακόμα) να αφήσει την Αμερική να ξεπέσει. Και το Βερολίνο ίσως να υποχωρήσει. Και ο Mahmoud στην Τεχεράνη μένει άφραγκος με ταχύτατους ρυθμούς χάρη στον στραγγαλισμό των μεταφορών χρήματος από το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ.
Έτσι, την φορά αυτή, μπορεί να την γλυτώσουμε ξανά. Μέχρι την επόμενη φορά.

Και εδώ κάτω στο Devon, είναι ένα ωραίο ανοιξιάτικο πρωϊνό, και καθώς είναι τα γενέθλιά μου, είμαι έξω για ένα μαγικό πρώτης τάξεως γεύμα κερασμένο από το έτερον ήμισυ. Τίποτα, μα τίποτα, δεν πρόκειται να καταστρέψει την Κυριακή μου.

Μπορείτε τώρα να με ευχαριστήσετε που κατέστρεψα την δική σας.
.