محمد – Μωάμεθ

Οι τελευταίες παράγραφοι από το εξαιρετικό βιβλίο της ευαίσθητης και πολύ συμπαθούς πρώην καλόγριας Karen Armstrong – «Μωάμεθ», βιβλίο που πραγματικά αξίζει να διαβαστεί:

[ … ] Εμείς οι Δυτικοί ποτέ δεν μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε δίκαια το Ισλάμ: οι αντιλήψεις για αυτό είναι χονδροειδείς και απορριπτικές και σήμερα μοιάζουμε να προδίδουμε την ίδια μας την διακηρυγμένη προσήλωση στην ανοχή και στην ευσπλαχνία με την περιφρόνηση που δείχνουμε απέναντι στον πόνο και τη δυστυχία που υπάρχουν στον Μουσουλμανικό κόσμο. Το Ισλάμ δεν πρόκειται να αφανιστεί ή να χαθεί. Θα ήταν καλύτερα αν παρέμενε ισχυρό και ακμαίο. Το μόνο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι ότι δεν είναι πλέον αργά.

Οι άνθρωποι στον Ισλαμικό κόσμο αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα στα τέλη του εικοστού αιώνα αλλά, όπως επεσήμαινε ο Wilfred Cantwell Smith το 1956, η Δύση αντιμετωπίζει επίσης ένα πρόβλημα. Τη «θεμελιώδη αδυναμία» τόσο του δυτικού πολιτισμού όσο και του Χριστιανισμού στον σύγχρονο κόσμο:

Πρόκειται για την ανικανότητά τους να αναγνωρίζουν ότι μοιράζονται τον πλανήτη όχι με κατώτερους αλλά με ίσους. Αν δεν μπορέσει ο δυτικός πολιτισμός από πνευματική και κοινωνική, πολιτική και οικονομική άποψη, καθώς και η χριστιανική εκκλησία από θρησκευτική άποψη, να μάθουν να φέρονται με στοιχειώδη σεβασμό στους υπόλοιπους ανθρώπους, θα έχουν με την σειρά τους αποτύχει στην προσπάθεια να ανταπεξέλθουν στις νέες πραγματικότητες του 20^ου αιώνα. Τα προβλήματα που εγείρονται σε σχέση μ’ αυτό είναι βέβαια τόσο βαθιά όσο και οτιδήποτε αναφέραμε σε σχέση με το Ισλάμ.

Η αλήθεια είναι ότι το Ισλάμ και η Δύση μοιράζονται μια κοινή παράδοση. Από την εποχή του προφήτη Μωάμεθ, οι Μουσουλμάνοι το αναγνωρίζουν αυτό, ενώ η Δύση δεν μπορεί να το αποδεχθεί. Κάποιοι Μουσουλμάνοι σήμερα αρχίζουν να στρέφονται ενάντια στους πολιτισμούς των λαών της Βίβλου, οι οποίοι τους έχουν φερθεί ταπεινωτικά και με περιφρόνηση. Έχουν αρχίσει ακόμη και να «εξισλαμίζουν» αυτό το νέο μίσος. Η προσφιλής φιγούρα του Μωάμεθ έγινε επίκεντρο μιας από τις πρόσφατες συρράξεις ανάμεσα στο Ισλάμ και στην Δύση, γύρω από την υπόθεση του Salman Rushdie. Αν οι Μουσουλμάνοι χρειάζεται να κατανοήσουν τις δικές μας παραδόσεις και τους θεσμούς με πιο ουσιαστικό τρόπο σήμερα, εμείς οι Δυτικοί οφείλουμε να απαλλαγούμε από κάποιες παλαιές μας προκαταλήψεις. Ένα θεμελιώδες σημείο για να ξεκινήσουμε είναι ίσως η προσωπικότητα του Μωάμεθ: ενός περίπλοκου παθιασμένου ανθρώπου ο οποίος κάποιες φορές έκανε πράγματα που εμείς σήμερα είναι δύσκολο να αποδεχτούμε, αλλά ο οποίος διέθετε έναν σπάνιο βαθμό ευφυΐας και ίδρυσε μια θρησκεία και μια πολιτιστική παράδοση που δεν βασιζόταν στο ξίφος –σε αντίθεση με τον μύθο που τρέφει η Δύση- και της οποίας το όνομα «Ισλάμ» υποδηλώνει την ειρήνη και την συμφιλίωση. [ … ]

Αν προσπαθήσεις να μου βάλεις μια ταμπέλα

και να με περιορίσεις

μέσα σε μια κάσα με λέξεις,

αυτή η κάσα θα γίνει το φέρετρό σου.

Διότι δεν ξέρω ποιος είμαι.

Είμαι μια εκπληκτική διαυγής σύγχυση.

Είμαι η δικιά σου φωνή

που κάνει αντίλαλο

στους τοίχους του Σύμπαντος.

(από το ποίημα ‘Ποιος είμαι’ του Τζελαλαντίν Ρούμι)

.