Αρχαία Αθήνα και ‘εκπαιδευτικοί που αντιστέκονται’

Ένας φίλος, έκανε μια αναφορά ‘σε εκπαιδευτικούς που αντιστέκονται’ αναπολώντας το εκπαιδευτικό σύστημα της Αρχαίας Αθήνας. Αυτό στάθηκε αφορμή να σκεφτώ αν αυτοί ‘οι εκπαιδευτικοί που αντιστέκονται’ καταλαβαίνουν πόσο άστοχο είναι να διδάσκεται κάποιος τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του μόνο μετά τα 18 χρόνια; Σχολείο με την έννοια την σημερινή δεν υπήρχε στην Αθήνα. Τα αγόρια από την ηλικία των επτά λάμβαναν εκπαίδευση ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες του πατέρα τους γιατί η εκπαίδευση ήταν ιδιωτική και πολύ ακριβή.

Η εκπαίδευση αφορά λοιπόν μόνο τα εύπορα αγόρια και όχι τους φτωχούς, τα παιδιά των δούλων και των εκτός της πόλης. Οι τεχνίτες και οι έμποροι μάθαιναν κυρίως αυτοί οι ίδιοι στους γιούς τους ό,τι ήξεραν. Επίσης, χαρακτηριστικό της Αθηναϊκής κοινωνίας ήταν ο αποκλεισμός των γυναικών τόσο από την εκπαίδευση όσο και από κοινωνική ζωή και τα κοινά. Τα αγόρια πάλι, ταλαιπωρούνταν από την εξαιρετικά εκτεταμένη παιδεραστία η οποία υπέκρυπτε συνήθως οικονομικές ή άλλου τύπου δοσοληψίες μεταξύ του ‘εραστή’ και της οικογένειας του νεαρού.

Οι εκπαιδευτικοί λοιπόν ‘που αντιστέκονται’ καλό θα ήταν να έχουν υπόψη τους όλα αυτά καθώς και τον πολύ επιθετικό χαρακτήρα της Αθηναϊκής κοινωνίας που βρισκόταν σε πόλεμο τουλάχιστον μία φορά κάθε χρόνο για γη ή για πλούτο που σε πάρα πολλές περιπτώσεις δεν της ανήκε. Έχει σημασία να αποκρυπτογραφήσει κανείς στο μυαλό του την κρυμμένη επιθετικότητα πίσω από τις ιαχές ‘πάντα μπροστά’ ή ‘όπου γη και πατρίς’ (ανδρών επιφανών…).

Όσο για τους σημερινούς νέους, θα είναι νομίζω καλό οι ‘εκπαιδευτικοί που αντιστέκονται’ να αντιληφθούν πως τα αρχαία πρότυπα είναι απολύτως ασύμβατα με την εποχή μας αλλά -το κυριότερο- να νιώσουν πως οι σημερινοί νέοι, που κληρονόμησαν από τη δική μας γενιά πολλές δυσκολίες, όχι μόνο ενσαρκώνουν την ελπίδα αλλά είναι πολύ καλύτεροι από εμάς και τους πατέρες μας.