Οι οδοντογλυφίδες

Φανταστείτε λοιπόν, πως ένας Έλληνας κι ένας Γάλλος είναι εργοστασιάρχες και κατασκευάζουν οδοντογλυφίδες. Οι οδοντογλυφίδες είναι πανομοιότυπες λόγω σχεδιασμού, ίδιας δηλαδή ποιότητας, μόνο που το ένα κουτί γράφει Made in Greece και το άλλο Made in France. Υπάρχουν όμως κρυμμένες οι παρακάτω διαφορές:

(α) Ο Γάλλος απευθύνεται σε μια αγορά 75 εκατομμυρίων + εξαγωγές ενώ ο Έλληνας σε μία αγορά 11 εκατομμυρίων + εξαγωγές.

(β) Ο Γάλλος θα αγοράσει 50 μηχανές παραγωγής άρα θα πετύχει πολύ καλύτερη τιμή αγοράς από τον Έλληνα ο οποίος θα αγοράσει 7.

(γ) Ο Γάλλος μπορεί πολύ ευκολότερα να εξάγει, διότι άλλο να γράφεις Made in France κι άλλο Made in Greece στα προϊόντα σου.

(δ) Ο Γάλλος έχει πολύ καλύτερη πρόσβαση στα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών οπότε μπορεί να πετύχει μέτρα ή ευνοϊκές ρυθμίσεις για την παραγωγή του (θυμηθείτε πχ την αλιεία) πολύ ευκολότερα από ότι ο Έλληνας.

Τα παραπάνω απλά και περιληπτικά σημεία οδηγούν στα εξής συμπεράσματα:

(α) το προϊόν του Έλληνα θα είναι ακριβότερο (παρ’ όλο που ο Έλληνας εργαζόμενος είναι κατά πολύ φθηνότερος από τον Γάλλο).

(β) ο Έλληνας δεν θα μπορεί να εξασφαλίσει εξωτερικές αγορές για το προϊόν του γιατί ο Γάλλος θα βρίσκεται πάντοτε ένα βήμα μπροστά του.

(γ) ο Έλληνας θα αντιμετωπίζει άμεσο ανταγωνισμό ακόμη και στην εσωτερική του αγορά.

Αν τώρα αντικαταστήσουμε στο απλοϊκό παράδειγμα την Γαλλία με τον Πυρήνα των Ισχυρών Κρατών της Ευρωζώνης και την Ελλάδα με την Ομάδα των Μικρότερων Κρατών της Περιφέρειας, θα αρχίσουμε σιγά – σιγά να καταλαβαίνουμε πως το μεγάλο κενό στον μηχανισμό της ΕΕ είναι πως δεν υπάρχουν θεσμικά εργαλεία προστασίας των μικρών χωρών έναντι των ισχυρών εντός του ίδιου Οικονομικού Κέντρου. Η αντινομία αυτή οδηγεί στην αποτυχία της Πορτογαλικής οικονομίας και όχι οι κωλο-Προρτογάλοι, το κενό αυτό οδηγεί στην αποτυχία και της Ελληνικής οικονομίας και όχι οι κωλο-Έλληνες. Το παράδειγμα επίσης ισχύει για τους κωλο-Ισπανούς, τους κωλο-Ιρλανδούς, τους κωλο-Ιταλούς και πάει λέγοντας.

Όσον αφορά τους κωλο-Γάλλους ήθελα να πω πως η μείωση της βιομηχανικής τους παραγωγής και η αύξηση της ανεργίας δεν είναι καλά σημάδια. Επίσης η οικονομία των κωλο-Γερμανών άρχισε να τρίζει διότι όταν κατευθύνεις το 62% (ναι !) των βιομηχανικών σου εξαγωγών εντός της ΕΕ και η περιφέρεια δεν μπορεί να αγοράσει τότε κι εσύ δεν μπορείς να πουλήσεις. Τόσο απλά.

Θα μπορούσα να γράψω και πέντε δέκα ακόμα πράγματα για την Γαλλία ή την Ισπανία και για το πώς πχ τα Ισπανικά ΕΣΠΑ μετατράπηκαν σε κατασκευαστική φούσκα από τις κερδοσκοπικές Γερμανικές επενδύσεις, αλλά ας το αφήσω για άλλη φορά.

Νομίζω πως κι έτσι, όποιος θέλει, το πιάνει το μήνυμα και αντιλαμβάνεται γιατί ο Έλληνας βουλευτής φοράει Ιταλικό σώβρακο αλλά και ο Πορτογάλος τορναδόρος οδηγεί Γερμανικό αυτοκίνητο.

Τώρα, αν θέλουμε να προχωρήσουμε και στην εποχή της δραχμής, καλό θα είναι να θυμόμαστε πως από την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ, που χαρίστηκε στην τότε οικονομική και πολιτική ελίτ χωρίς καμιά ουσιαστική παραγωγική επίδραση (1), δεν υπήρξε κανένα δομημένο και μακρόπνοο επενδυτικό σχέδιο. Η Ελληνική οικονομική ελίτ η παλιά αλλά και η νέα, δηλαδή αυτή που προέκυψε από τον πόλεμο, είχε μόνιμα παρασιτικό και στενά κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Τα πλούτη της οφείλονταν κυρίως σε διεθνείς αρπαχτές (βλ. εφοπλιστικό κεφάλαιο) και σε συστηματική υπερτιμολόγηση κάθε έργου σχετικού με δημόσιες επενδύσεις. Το γαϊτανάκι αυτό κατέληξε στην σημερινή σουρεαλιστική κατάσταση όπου – ως ένα από τα πολλά παραδείγματα το αναφέρω - το 40% περίπου των παραγωγικών γαιών της χώρας βρίσκεται στα χέρια μιας χούφτας ιδιωτών και μάλιστα χωρίς να ανοίξει μύτη … ανεπαισθήτως που θα έλεγε και ο Καβάφης. Επίσης, αν παρατηρήσετε την συμπεριφορά των αστείων σαλτιμπάγκων που έχουν στα χέρια τους το Ελληνικό κεφάλαιο θα δείτε πως καμία σοβαρή παραγωγική επένδυση δεν έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Αυτή που κόπτονται για τον «ανταγωνισμό» και το «κόστος εργασίας» δεν έχουν επενδύσει ούτε σεντ για νέες μηχανές, καινοτομία, έρευνα, νέες μορφές οργάνωσης και διοίκησης ή εκπαίδευση προσωπικού.

Ένα άλλο ζήτημα που δεν πρέπει να παραβλέπεται είναι η στάση και η δυναμική της Ελληνικής μεσαίας τάξης. Μέσα στην χώρα, όχι μόνο σήμερα αλλά και από παλιότερα, υπάρχει ένα πολύ καλό επίπεδο τεχνογνωσίας. Οι θετικές σχολές και τα πολυτεχνεία τροφοδοτούν την Ελληνική κοινωνία με μηχανικούς και τεχνικούς που μπορούν να συγκριθούν ευθέως με οποιονδήποτε Γερμανό ή Γάλλο συνάδελφό τους. Επίσης, εντός της μεσαίας τάξης και πάλι, υπάρχουν κεφάλαια και πόροι που θα μπορούσαν να επενδυθούν διαμορφώνοντας μια σταθερή παραγωγική βάση στο πλαίσιο αυτού που ονομάζουμε μικρομεσαία οικονομία. Δυστυχώς όμως, τόσο λόγω της στρεβλής νοοτροπίας που επιβάλλει η οικονομική ελίτ (2) όσο και λόγω της χωρίς όρια ιδιοτέλειας και ανικανότητας της πολιτικής ελίτ, η χώρα δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει αγορές. Όποιος γνωρίζει λίγο από οικονομία αντιλαμβάνεται πως επενδύσεις και παραγωγή (άρα ανάπτυξη) δεν γίνονται χωρίς ζήτηση, δηλαδή χωρίς την ύπαρξη αγορών.

(1) Το σχέδιο Μάρσαλ πετάχτηκε ως φρέσκο δόλωμα στα τρεμάμενα σαγόνια της μεταπολεμικής οικονομικής ελίτ ώστε να εξασφαλιστεί η παραμονή της Ελλάδας στην Δύση και η πειθήνια συμπεριφορά της πολιτικής ελίτ ακόμα και εις βάρος των συμφερόντων της χώρας. Οι πόροι αυτοί στην ουσία δεν άγγιξαν ποτέ την Ελληνική κοινωνία.

(2) Ως παράδειγμα αναφέρω την τεράστια παρασιτική μηχανή «συμβουλευτικών εταιρειών» που στήθηκε από μια χούφτα κρατικοδίαιτους επιτήδειους για την απομύζηση των ΕΣΠΑ. Οι περίπλοκες προδιαγραφές και οι άκαμπτες απαιτήσεις τεκμηρίωσης ξεπερνούσαν τις δυνατότητες σχεδόν οποιουδήποτε μικρομεσαίου. Τεράστια ποσά κατασπαταλήθηκαν σε «μελέτες» που καταχωνιάστηκαν σε ξεχασμένα συρτάρια και δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Ο χορός αυτός του παρασιτισμού οδήγησε πολλά δις στις τσέπες των λίγων εκατοντάδων οικογενειών που αποτελούν την Ελληνική οικονομική ελίτ υπό τις ευλογίες και την πλήρη κάλυψη της πολιτικής ελίτ. Το ένα χέρι νίβει το άλλο …

.

ΥΓ. Το αφιερώνω σ’ ένα φίλο, που μου έστειλε σήμερα ένα e-mail για Σουηδικά κρεβάτια και Βέλγικα αποσμητικά …

.