Για την απεργία πείνας

από το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου

Απαντώντας στις επικρίσεις για αδιάλλακτη στάση απέναντι στους μετανάστες απεργούς πείνας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε:

[   Στο θέμα αυτό, δεν είναι η κυβέρνηση αδιάλλακτη. Οι «αλληλέγγυοι», κατ’ εντολή των οποίων γίνεται η απεργία πείνας, δεν έπαψαν από την αρχή να δηλώνουν ότι θα σταματήσουν την απεργία μόνο αν η κυβέρνηση υποχωρήσει σε όλα τους τα αιτήματα. (…) Αυτό η κυβέρνηση δεν μπορεί να το δεχτεί, διότι θα ενθάρρυνε περαιτέρω εκβιασμούς και στήριξη προς τη λαθρομετανάστευση. (…) Αλλά η λύση δεν βρίσκεται στα χέρια μας. Βρίσκεται στους ίδιους τους απεργούς πείνας, στις οικογένειες και τους συμβούλους τους. Πιο άμεσα, βρίσκεται στα χέρια εκείνων που πήραν εν ψυχρώ την απόφαση ότι οι άτυχοι που τώρα λιμοκτονούν στην Υπατία τούς είναι πιο χρήσιμοι νεκροί παρά ζωντανοί. Αυτή μου φαίνεται πως είναι η πιο ανήθικη και αδιάλλακτη απόφαση που θα μπορούσε να πάρει ποτέ κανείς.   ]

Προσοχή, επανόρθωση: Η δήλωση που μόλις διαβάσατε, δεν έγινε ποτέ. Μια παρόμοια δήλωση, με ελάχιστες λέξεις αλλαγμένες, έγινε, όχι όμως από τον κ. Πεταλωτή αλλά από την Μάργκαρετ Θάτσερ, πρωθυπουργό της Βρετανίας, σε επιστολή της προς τον Πριμάτο (περίπου Αρχιεπίσκοπο) της Ιρλανδίας, τον καρδινάλιο Thomas O’ Fiaich, στις 15 Μαΐου 1981, ο οποίος της είχε απευθύνει έκκληση, χαρακτηρίζοντας αδιάλλακτη τη στάση της. Ας δούμε το ίδιο απόσπασμα όπως πραγματικά δημοσιεύτηκε (με πλάγια είναι οι λέξεις που έχω αλλάξει):

[ Στο θέμα αυτό, δεν είναι η κυβέρνηση αδιάλλακτη. Ο προσωρινός IRA, κατ’ εντολή του οποίου γίνεται η απεργία πείνας, δεν έπαψε από την αρχή να δηλώνει από την αρχή ότι θα ανακαλέσει την απεργία μόνο αν η κυβέρνηση υποχωρήσει και στα πέντε αιτήματά τους. (…) Αυτό η κυβέρνηση δεν μπορεί να το δεχτεί, διότι θα ενθάρρυνε περαιτέρω εκβιασμούς και στήριξη προς την τρομοκρατία. (…) Αλλά η λύση δεν βρίσκεται στα χέρια μας. Βρίσκεται στους ίδιους τους απεργούς πείνας, στις οικογένειες και τους συμβούλους τους. Πιο άμεσα, βρίσκεται στους ηγέτες του προσωρινού IRA, που πήραν εν ψυχρώ την απόφαση ότι οι άτυχοι που τώρα λιμοκτονούν στη φυλακή τούς είναι πιο χρήσιμοι νεκροί παρά ζωντανοί. Αυτή μου φαίνεται πως είναι η πιο ανήθικη και αδιάλλακτη απόφαση που θα μπορούσε να πάρει ποτέ κανείς. ]

Παραδέχομαι ότι εκτός από αυτές τις αλλαγές συγκόλλησα αποσπάσματα από δυο διαφορετικές παραγράφους της επιστολής της κ. Θάτσερ. Ολόκληρο το αγγλικό κείμενο θα το βρείτε εδώ, από τον (νομίζω επίσημο) ιστότοπό της. Να σημειωθεί ότι η κ. Θάτσερ γράφει αυτές τις γραμμές ενώ έχουν ήδη πεθάνει οι δυο πρώτοι απεργοί, ο Μπόμπι Σαντς και ο Φράνσις Χιουζ, ενώ λίγες μέρες αργότερα θα πέθαιναν κι άλλοι.

Ο Μπόμπι Σαντς ήταν ο πρώτος που ξεκίνησε την απεργία, την 1η Μαρτίου 1981. Οι άλλοι ξεκίνησαν αργότερα, ένας-ένας, με λίγες ή περισσότερες μέρες διαφορά ο καθένας από τον προηγούμενο, σε μια ιδιότυπη σκυταλοδρομία της απόγνωσης, ώστε να κρατήσει περισσότερο ο αγώνας τους. Η υπόθεση των απεργών ευνοήθηκε από κάτι απρόβλεπτο, τον θάνατο ενός βουλευτή της Βόρειας Ιρλανδίας, που προκάλεσε  επαναληπτικές εκλογές (οι περιφέρειες είναι μονοεδρικές) στις οποίες κατέβηκε υποψήφιος ο Μπόμπι Σαντς και εκλέχτηκε βουλευτής, με αποτέλεσμα ο αγώνας του να πάρει ακόμα μεγαλύτερη δημοσιότητα. (Για να μην επαναληφθεί το ατυχές περιστατικό, αμέσως μετά ο νόμος άλλαξε και δεν επέτρεπε πια στους φυλακισμένους να βάζουν υποψηφιότητα στις εκλογές).

Ύστερα από 66 μέρες απεργία πείνας, ο Μπόμπι Σαντς πέθανε στις 5 Μαΐου 1981 -το θυμάμαι, ήμουν φοιτητής, σταματήσαμε τα μαθήματα και κατεβήκαμε σε διαδήλωση στους δρόμους της Αθήνας. (Τότε το Πολυτεχνείο έκανε μάθημα στο κτίριο της Στουρνάρη). Συνολικά βρήκαν το θάνατο δέκα απεργοί πείνας, που είχαν μείνει χωρίς τροφή από 46 έως 73 μέρες -μετά η απεργία σταμάτησε και στη συνέχεια ικανοποιήθηκαν μερικά από τα αιτήματά τους. Κυρίως ζητούσαν να τους αναγνωριστεί ειδικό καθεστώς, δηλαδή να μη θεωρούνται ποινικοί κρατούμενοι.

Έκανα αυτό το τέχνασμα, παραποίησα την επιστολή της Θάτσερ μεταφέροντάς την στα δικά μας, επειδή εντυπωσιάστηκα από την ομοιότητα των κυβερνητικών επιχειρημάτων τότε και τώρα. Ελπίζω και εύχομαι άλλες ομοιότητες να μην υπάρξουν!

Μερικές ακόμα σκέψεις. Απεργίες πείνας από μετανάστες με στόχο την τακτοποίησή τους έχουν ξαναγίνει. Για παράδειγμα, φέτος, στα τέλη Ιανουαρίου  με αρχές Φεβρουαρίου 700 μετανάστες έκαναν απεργία πείνας σε ιστορική εκκλησία της Βαρκελώνης. Σταμάτησαν όταν η κυβέρνηση υποσχέθηκε να επανεξετάσει την περίπτωσή τους, αλλά συνεχίζουν τις καταλήψεις σε άλλες εκκλησίες.

Προβάλλεται το επιχείρημα ότι αν υποχωρήσει η κυβέρνηση και τακτοποιήσει τους απεργούς της Υπατίας, από την άλλη μέρα θα αρχίσουν να καταφθάνουν καινούργιες καραβιές απελπισμένων. Δεν το βρίσκω και τόσο πειστικό: Το ένα γεγονός δεν επηρεάζει το άλλο’ οι απελπισμένοι που προτίμησαν να πνιγούν έξω από τη Σούδα παρά να επιστρέψουν στις πατρίδες τους δεν το έκαναν επειδή είχαν ακούσει ότι η Ελλάδα είναι, τάχα, ανεκτική στους μετανάστες.

Όμως, φοβάμαι ότι ο λόγος που η κυβέρνηση δεν υποχωρεί είναι επικοινωνιακός. Όταν από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων της εμφανίζεται να υποχωρεί σε όλες τις πιέσεις των ισχυρών, όταν η όλη πολιτεία της είναι μια συνεχής παλινωδία, τώρα που βρέθηκε μια ευκαιρία να δείξει “πυγμή” θέλει να την αξιοποιήσει για να στείλει ένα μήνυμα. Μόνο που η εκλογική πελατεία που θα επικροτήσει αυτή την ανάλγητη επίδειξη πυγμής δεν είναι η δική της και έτσι κι αλλιώς δεν θα μεταστραφεί.

Έστω και την υστάτη ώρα, η απόφαση για τακτοποίηση των απεργών ή έστω μια πολύ πιο γενναιόδωρη συμβιβαστική πρόταση μόνο καλό θα κάνει, θα βγάλει από πάνω μας αυτόν τον βραχνά, θα αποσοβήσει το ενδεχόμενο άγος. Υπάρχει ακόμα καιρός.

.