Ο υποδόριος ρόλος της ιδεο-κατασκευής του bullying

Ο από πολύ νωρίς αριστερόστροφα ορισμένος τρόπος σκέψης μου με έκανε, ειδικά για κάποια φαινόμενα της εποχής, πολύ επιφυλακτικό, για να μην πω καχύποπτο. Η καχυποψία λοιπόν αυτή χτύπησε κόκκινο τόσο με την υποδόρια και υστερόβουλη επίθεση των τεχνικών της εξουσίας και των κατασταλτικών τους θεσμών στο Διαδίκτυο όσο και με την κάπως πιο πρόσφατη, αλλά του ιδίου φυράματος, ιδεο-κατασκευή περί bullying.

Για το θέμα αυτό διάβασα τρία κείμενα:

-          Ενάντια και πέρα απ' τη ρητορική του (αντι)bullying, του Ανδρέα Βατσινά [ http://goo.gl/WsjYlH ]

-          Η κατασκευή της «ενδοσχολικής βίας», του Λευτέρη Παπαθανάση [ http://goo.gl/SGhx0q ]

-          Ο εκφοβισμός στα σχολεία και η βία της φτώχειας, του Κώστα Μπαϊρακτάρη [ http://goo.gl/eMNBTv ]

Και τα τρία κείμενα μαζί δεν είναι πάνω από 10 -12 σελίδες αλλά μου έδωσαν μια εξαιρετική εικόνα για το θέμα, βοηθώντας με να τακτοποιήσω θέσεις και ξεκαθαρίσω εν υπνώσει σκέψεις που εν πολλοίς υπήρχαν ήδη στο κεφάλι μου. Αξίζει να διαβαστούν. Πάρτε όμως από πριν μια γεύση:

[ … ] Η ενδοσχολική βία (bullying) και οι διαστάσεις της στη σημερινή μνημονιακή ελληνική πραγματικότητα είναι μια ιδεολογική-πολιτική κατασκευή, με στόχο την ψυχολογικοποίηση της μαθητικής συμπεριφοράς ως μηχανισμού συμμόρφωσης μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών.

Η ψυχιατρική και η ψυχολογία καλούνται να νομιμοποιήσουν επιστημονικά την τεχνητή παθολογικοποίηση των μαθητών και του σχολείου. Έτσι διεισδύουν ως ειδικοί στο σχολείο με το πρόσχημα της πρόληψης [ … ]

[ … ] η κατασκευή αυτού του φαινομένου έχει βαθύτερα και σκοτεινά κίνητρα, δηλαδή τη δημιουργία συναίνεσης στην ένταση του κοινωνικού ελέγχου και την πειθάρχηση της νεολαίας … Ο παιδαγωγικός ρόλος του εκπαιδευτικού υποχωρεί μπροστά στο νέο ρόλο του παιδονόμου/ψυχολόγου/αξιολογητή. Το νέο σχολείο είναι ένα κάτεργο ολικού ελέγχου. Τα «στελέχη» είναι οι παιδονόμοι του εκπαιδευτικού, ο εκπαιδευτικός είναι ο παιδονόμος των μαθητών/ριων. Κάθε πόρτα ελεύθερης έκφρασης κλείνει ερμητικά μην τυχόν και βγει απ’αυτή κάτι «αποκλίνον». … Το σχολείο διαμορφώνεται ως ένας χώρος στον οποίο επικρατούν τα «προληπτικά μέτρα» …  είναι μια ευθεία παραδοχή ότι τελικά η Εκπαίδευση δεν μπορεί να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, ότι καλύτερο άνθρωπο σε κάνουν οι «δράσεις κατά της ενδοσχολικής βίας» [ … ]

Θανάσης Κοντονάτσιος