Έχουν γραφτεί πλέον χιλιάδες σελίδες σε πάρα πολλές γλώσσες που προσπαθούν να ρίξουν φως στα παρεπόμενα της οικονομικής κρίσης αλλά και στο ειδικό πρόβλημα ελλειμμάτων της Ευρώπης. Αυτό το τελευταίο βρίσκει την χώρα μας να συγκεντρώνει, σε μια αδιανόητα άτυχη συγκυρία, όλα τα χαρακτηριστικά της «αντιπροσωπευτικής περίπτωσης» άρα και τις περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπισθεί ως αποδιοπομπαίος τράγος.
Όλοι πλέον αποδέχονται ότι εκτός από τους εξωτερικούς παράγοντες μεγάλες ευθύνες υπάρχουν και στην ποιότητα διοίκησης της χώρας, από όλα ανεξαίρετα τα κόμματα εξουσίας, τις τελευταίες δεκαετίες.
Όσον αφορά στους εξωτερικούς παράγοντες θα μπορούσαν να επιλεγούν οι παρακάτω ως κύριοι :
- Στρατιωτικές δαπάνες. Δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι από το τέλος του πολέμου η χώρα υποχρεώθηκε σε τεράστιες και δυσβάστακτες αμυντικές δαπάνες που αφ΄ ενός επιβλήθηκαν από τον φόβο του κακού γείτονα αφ’ ετέρου όμως λειτούργησαν – και λειτουργούν ακόμη και σήμερα - ως φόρος υποτελείας προς τις ισχυρές χώρες που παράγουν πολεμικό υλικό. Βλέπε τα τεράστια ποσά δαπανημένα για αμερικανικά F-16, τα σημερινά Γερμανικά άρματα (έχουμε περισσότερα από την Γερμανία) και υποβρύχια αλλά και την προχθεσινή αγορά έξι Γαλλικών φρεγατών με κόστος περίπου 4 δις ευρώ.
- Καταστροφή της εγχώριας βιομηχανίας από τον πόλεμο, τον εμφύλιο και τις ξένες επεμβάσεις.
- Συρρίκνωση της αγροτικής οικονομίας ως παρενέργεια από την ένταξη στην ΕΟΚ.
- Διαλυτικός ρόλος των κονδυλίων της ΕΕ για την Ελληνική οικονομία, αφού χωρίς να υπάρχει κεντρικά επεξεργασμένο σχέδιο περιφερειακής ανάπτυξης ούτε και αντίστοιχος θεσμός, μοιράζονταν ανεξέλεγκτα χρήματα σε μη παραγωγικές κατευθύνσεις. Ένα από τα πολλά παραδείγματα είναι οι χιλιάδες πανάκριβες μελέτες που αφού επιδοτήθηκαν με 40 και 60%, σαπίζουν σε επίσης χιλιάδες συρτάρια αφού ποτέ δεν συνδέθηκαν με κανένα υλοποιήσιμο έργο.
- Ασφυκτικός εναγκαλισμός της εναπομένουσας Ελληνικής παραγωγικής μηχανής από δύο πανίσχυρους κολοσσούς της βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγών όπως η Γερμανία και η Κίνα. Εδώ ας συνυπολογιστεί ότι η εμμονή της ΕΕ και κυρίως της Γερμανίας σε μη επιβολή κανενός μέτρου προστασίας της Ευρώπης από την επιθετική εξαγωγική πολιτική της Κίνας είναι ένας από τους λόγους που οδήγησε πολλές, μικρές κυρίως, χώρες της ΕΕ στον οικονομικό μαρασμό, την αύξηση της ανεργίας και την υπερχρέωση.
Οι εσωτερικοί παράγοντες έχουν ειπωθεί και γραφεί ξανά και ξανά. Στους πλέον σημαντικούς θα μπορούσαν να τοποθετηθούν :
- Σφετερισμός και κατασπατάληση της βοήθειας που δόθηκε στην χώρα μετά τον πόλεμο με το σχέδιο Μάρσαλ από την ντόπια ‘αστική’ τάξη
- Δουλική κυριολεκτικά υποταγή του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου στους ξένους. Πρώτα σους Άγγλους και κατόπιν στους Αμερικάνους, πρόβλημα που μας ταλανίζει και σήμερα. Εδώ βέβαια κάθε ένας πολίτης αυτής της χώρας έχει κάποιο μερίδιο ευθύνης αφού βολεύτηκε και ανέχτηκε και συνεχίζει να το κάνει, τέτοιες ανάξιες ηγεσίες επί δεκαετίες.
- Πελατειακή σχέση της πολιτικής, πρόβλημα που συνεχίζεται ως τις μέρες μας.
- Μη ορθολογική κατανομή των δημόσιων πόρων και διασπάθισή τους από διαπλεκόμενα και άλλα συμφέροντα
- Διόγκωση του Δημόσιου τομέα πέρα από εκεί που άντεχε η χώρα. Αυτό πέρα από την έκφραση της πελατειακής πολιτικής λειτούργησε ως εργαλείο απόκρυψης της αδυναμίας της Οικονομίας μας με την τεχνητή απορρόφηση της ανεργίας. Κρύβαμε δηλαδή τους δράκους κάτω από το χαλί.
- Κακή διαχείριση των κονδυλίων επιδότησης προς την αγροτική μας οικονομία και ανοχή από την πολιτεία παραπλανητικών και μη παραγωγικών πρακτικών από τους Έλληνες αγρότες. Αυτό πρακτικά οδήγησε στην συρρίκνωση και ελαχιστοποίηση της επιτόπιας παραγωγής με παράλληλη καταστροφή της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων μας που δεν μπορούν να στηρίξουν την θέση τους ούτε καν εντός της Ελληνικής αγοράς.
- Παλινωδίες και ατολμίες στην αντιμετώπιση θεμελιωδών ζητημάτων της παιδείας μας σε όλα τα επίπεδα. Στενότητα κονδυλίων και υποστήριξης προς τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα τα οποία ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να μην είναι ούτε αυτόνομα ούτε αυτοδιοίκητα. Σαν αν μην έφτανε αυτό οι τελευταίες κυβερνήσεις επιδεικνύοντας μια παράλογη εμμονή σε ξένα κελεύσματα, έκαναν ότι μπορούσαν για να αποδυναμώσουν την Δημόσια Εκπαίδευση σε όφελος των εκπαιδευτικών παραμάγαζων των ΗΠΑ και κυρίως της Βρετανίας που πίσω από τίτλους όπως ‘κολέγιο’ και ‘πανεπιστήμιο’ (!) κρύβουν ένα μεγάλο τίποτα. Θλιβερός πρωταγωνιστής σε αυτή την επιχείρηση εκπαιδευτικού αφανισμού υπήρξε η κυβέρνηση των συντηρητικών από το 2004 έως το 2009.
- Καμία μέριμνα ή κονδύλι ή θεσμική υποστήριξη σε καμία σοβαρή διαδικασία επιστημονικής έρευνας. Η έρευνα στην χώρα μας ενώ θα μπορούσε να δώσει μια πνοή ανάπτυξης και δημιουργίας παραγωγικού ιστού σε μικρούς αλλά υπερεξειδικευμένους τομείς, είναι στην ουσία ανύπαρκτη. Οι τεχνικοί μας επιστήμονες απασχολούνται ως επί το πλείστον σαν ‘σύμβουλοι’ και πωλητές προϊόντων που δεν παράγονται στην χώρα μας.
Αυτό το απάνθισμα εσωτερικών αλλά και εξωτερικών παραγόντων κακοδαιμονίας διαπλέκεται καθ’ αυτό. Πολλές φορές ένας κακός εσωτερικός χειρισμός συμπλέκεται, ενισχύει και θεμελιώνει τις κακές επιπτώσεις μιας εξωτερικής επίδρασης και το αντίστροφο.
Το γενικότερο σπορ της αυτομαστίγωσης το οποίο έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές τις τελευταίες μέρες αφού από την μία συνδυάζει ανώδυνες τοποθετήσεις που εμπνέονται από τον λαϊκισμό και από την άλλη ενδύεται την τήβεννο της ‘αντικειμενικής’ και ‘αυστηρής’ τοποθέτησης στα θέματα, είναι επί της ουσίας μια μυωπική και μίζερη πρακτική.
Όπως σημειώθηκε και παραπάνω η καταστροφή της επιτόπιας παραγωγής από το τέλος των πολέμων και εντεύθεν είναι ένας από τους βασικούς λόγους κακοδαιμονίας της Ελληνικής οικονομίας. Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε το γεγονός ότι η απίστευτα εθνοκεντρική και ιδιοτελής πολιτική που επέβαλε η Γερμανία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την υστερική προσήλωση στην μη προστασία των Ευρωπαϊκών αγορών από τις εξωτερικές επιδράσεις οδήγησε τις λιγότερο ισχυρές χώρες [ Ισπανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισλανδία ΚΑΙ Γαλλία(*) ] να λειτουργούν μέσα σε συμπληγάδες όπου από την μία πλευρά υπήρχε η κολοσσιαία βιομηχανική παραγωγή της Γερμανίας με τον ιδιαίτερα επιθετικό εξαγωγικό μηχανισμό και από την άλλη πλευρά η ακόμη ισχυρότερη – για ακριβώς τους ίδιους λόγους – μηχανισμοί της Κίνας. Αυτό – όπως είναι εύκολα κατανοητό – οδήγησε σε αποδυνάμωση και συρρίκνωση των εντόπιων παραγωγικών μηχανισμών, αύξηση της ανεργίας και καταρράκωση της παραγωγικότητας.
(*) Ο Ντε Γκωλ και το 'πυρηνικό' του όραμα οδήγησε στην ενεργειακή αυτοδυναμία – πλέον του 75% - της Γαλλίας. Χωρίς αυτή η Κατρίν και ο Φιλίπ θα είχαν σήμερα χονδρό πρόβλημα.
“… το Βερολίνο θέλει να επιβάλει σε όλες ανεξαιρέτως τις χώρες της Ευρωζώνης αυστηρότατους μηχανισμούς ελέγχου των οικονομιών τους και της τρέχουσας οικονομικής πολιτικής τους, πολύ πέρα από το σημείο που προβλέπουν οι συνθήκες του Μάαστριχτ και της Λισαβόνας, τις οποίες εμφανώς οι Γερμανοί θεωρούν ως ήδη ξεπερασμένες. Επιγραμματικά, με πρόσχημα την περίπτωση της Ελλάδας, η καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ θέλει να επιβάλει σε όλους τους λαούς της Ευρώπης ένα οικονομικό Νταχάου …» (Γ. Δελαστικ, Έθνος 19/03/2010)
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε ότι η χώρα μας ειδικά επιδεικνύει μια θλιβερή πρωτοτυπία εκ του γεγονότος ότι η πολιτική και οικονομική ηγεσία, δηλαδή ο πυρήνας και η κινητήρια δύναμη του κοινωνικού γίγνεσθαι στα υπάρχοντα καπιταλιστικά πλαίσια, είναι από ιδρύσεως του νέου Κράτους απολύτως ετερόφωτος, και δουλικά εξαρτώμενος ‘εκ του εξωτερικού’. Εξ’ ου και η αδυναμία ουσιαστικής πολιτικής συζήτησης με Κίνα και Ρωσία αφού απαιτείται τόλμη και όραμα που δεν διατίθενται – οι Καποδίστριες, οι Κουμουνδούροι, οι Τρικούπηδες και οι Βενιζέλοι δεν υπάρχουν πια.
Η καταστροφική επανάληψη από το ΠΑΣΟΚ της μικροπολιτικής συμπεριφοράς της ΝΔ που οδήγησε στην ‘διόρθωση’ του ελλείμματος από το 8% στο 12,5%, όπως το 2004 οδήγησε από το 3% στο 7% βαρύνει φυσικά τα πρόσωπα της τρέχουσας κυβέρνησης και τον ανυποψίαστο συρφετό των μνησίκακων οπαδών που την ακολουθεί.
Όμως όλα όσα αναφέριθηκαν που αφορούν σε εσωτερικά θέματα αποτελούν λεπτομέρειες. Η αδυναμία της Ελληνικής Οικονομίας (που έχει και άλλες περισσότερο άμεσες και ευκολοεξήγητες αιτίες και ιστορικές προβολές) έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης από τις διεθνείς συμμορίες κερδοσκόπων εκτός αλλά και εντός ΕΕ.
Πρέπει να μην υποτιμούμε το γεγονός ότι η ΕΕ βάλλεται και εκ των έσω από κύκλους που είτε λειτουργούν με απίστευτο εθνοκεντρικό τρόπο που παραπέμπει στην δεκαετία του ’30 (βλέπε -δυστυχώς- και Γερμανία) είτε τοποθετούν υπεράνω όλων το κοντοπρόθεσμο κέρδος αντιμαχόμενα με λύσσα την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Δεν θα πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες σχετικά με την συνεκτίμηση, από τα Γερμανικά γεράκια, των θετικών που προκύπτουν για τον τερατώδη εξαγωγικό μηχανισμό της Γερμανίας μετά από την - σχετική - υποτίμηση του ευρώ. Η θέση ορισμένων ότι η παράμετρος αυτή είναι ‘άσχετη’, μάλλον είναι βιαστική και επιφανειακή – ας μην γελιόμαστε, είναι πάρα πολλά τα λεφτά !
Θα πρέπει ίσως να χαλιναγωγήσουμε κατά το δυνατόν την τάση που έχουμε να καταλογίζουμε ευθύνες, πολύ περισσότερες από όσο θα έπρεπε, στην χώρα μας για την κατάσταση την οποία βιώνουμε. Τα όποια λάθη και αδυναμίες μας μετρούν πολύ λιγότερο από τις τελεσίδικα αρνητικές και πανίσχυρες εξωτερικές επιδράσεις. Το χειρότερο αλλά και απλούστερο μέσα στον κυνισμό του, είναι η επιβεβλημένη από τα πράγματα παραδοχή πως οι τελικές αποφάσεις σχετικά με τις στρατηγικές κινήσεις της χώρας μας (ΔΝΤ ή τι) στην ουσία θα ληφθούν εκτός χώρας και ερήμην του Ελληνικού λαού. Η ‘κυβέρνηση’ θα έχει – για άλλη μια φορά - τον ρόλο του ενδιάμεσου εντολοδόχου – διαχειριστή.
Δύο σημεία προσοχής και πάλι για την Γερμανία:
(α) Ο μέγιστος φόβος - εφιάλτης της υπερατλαντικής ‘Δύσης’ είναι η προοπτική στρατηγικής συνεργασίας Γερμανίας – Ρωσίας. Πράγμα που θα σήμαινε -ίσως- την σωτηρία της Ευρώπης. Κάτι τέτοιο όμως, από την φύση του περίπλοκο και μακρινό δεν είναι υλοποιήσιμο χωρίς την Γαλλία.
(β) Η Γερμανική πολιτική μετά την πτώση του τείχους αποσκοπεί στην οριζόντια επέκταση της Ευρώπης (βλ. παρθένα αγορά – ευκαιρίες εξαγωγών) και όχι στην ουσιαστική της εμβάθυνσή της.
Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από άρθρο του Δ. Κωνσταντακόπουλου με το οποίο συμφωνώ απόλυτα :
«Πριν από είκοσι χρόνια, άρτι ενοποιηθείσα, η Γερμανία, στην πρώτη πράξη “στρατηγικής ενηλικίωσής” της, “αποτέλειωσε” την πολυεθνική, ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία, επιβάλλοντας στους εταίρους της την αναγνώριση των Δημοκρατιών. Το αποτέλεσμα ήταν, πρώτον, μια αλυσίδα πολέμων που κατέστρεψαν τη Βαλκανική, χωρίς να λύσουν κανένα της πρόβλημα, δεύτερο, ο θάνατος, εν τη γενέσει της, της κοινής εξωτερικής - αμυντικής πολιτικής της Ευρώπης και, τρίτο, η πανηγυρική επιστροφή των ΗΠΑ σε ρόλο απολύτου κυρίαρχου στη ΝΑ Ευρώπη»
Η Γερμανία ανέπτυξε από νωρίς την επικίνδυνη αντίληψη ότι το ευρώ είναι «το δικό της» νόμισμα. Οποιαδήποτε υποτίμηση, πέραν κάποιων ορίων, σημαίνει έμμεσα και μείωση του Γερμανικού πλούτου.
Οι Γερμανικές εξαγωγές κατά πολύ μεγάλο ποσοστό που προσεγγίζει το 50% γίνονται εντός ΕΕ οπότε μια υποτίμηση πέραν του 1,30 (διαισθάνομαι ότι η κόκκινη γραμμή είναι το 1,25), δεν βοηθά ιδιαίτερα. Επί πλέον είναι ψυχολογικά δυσβάστακτη από το μέσο Γερμανικό μυαλό και μακροοικονομικά πολύ επικίνδυνη. Πάρα πολλά δις από τα χρέη των λιγότερο ισχυρών χωρών της ΕΕ είναι αγορασμένα από την Τράπεζα της Γερμανίας, άρα υποτίμηση σημαίνει και μείωση των χρωστούμενων. Η μέχρι στιγμής περιορισμένη και έμμεσα επιβαλλόμενη κάμψη της ισοτιμίας του ευρώ είναι σχετικά ανεκτή, οτιδήποτε πέραν αυτού θα επέφερε μεγάλη δυσφορία στους κύκλους των Γερμανικών «γερακιών».
«Οι Γερμανοί αρέσκονται να πιστεύουν ότι έκαναν τεράστια θυσία με το να εγκαταλείψουν το γερμανικό μάρκο, πριν από μία δεκαετία, αλλά στην πραγματικότητα έχουν ωφεληθεί όσο κανείς άλλος από το ευρώ. Σχεδόν το ήμισυ των εξαγωγών της Γερμανίας πηγαίνει στις χώρες της Ευρωζώνης οι οποίες δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να υποτιμήσουν το νόμισμά τους προκειμένου να αντεπεξέλθουν. Την ώρα που οι Αγγλοσάξονες σπαταλούσαν το χρήμα, οι Γερμανοί το αποταμίευαν … Οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις τοποθετήθηκαν στο εξωτερικό, συχνά στην αγορά των subprime στην Αμερική, αλλά και σε κρατικά ομόλογα χωρών, όπως η Ελλάδα.» (The Economist 20/03/2010)
Τα σενάρια περί εγκατάλειψης του ευρώ από την Γερμανία αρμόζουν περισσότερο σε εργαστηριακές ασκήσεις φοιτητών κάποιου Πανεπιστημίου Οικονομικών σπουδών ή ίσως θα ταίριαζε σε παιχνίδια και σπαζοκεφαλιές που απαντώνται σε λαϊκά περιοδικά. Κάτι τέτοιο είναι απλώς εκτός πραγματικότητας. Θα όριζε απλώς την έννοια του αδιανόητου διότι τότε ο Γερμανικός αετός θα υποβαθμίζονταν από την θέση του ηγεμόνα ενός group χωρών με 500 εκατομμύρια κόσμο στον απλό ρόλο άλλης μιας ισχυρής χώρας και μάλιστα όχι από τις πλέον ισχυρές διότι αναδύονται τάχιστα η Περσία, η Ινδία, η Βραζιλία, η Κίνα, η Κορέα κλπ κλπ.
Δηλαδή από δήμαρχος κλητήρας. Πιστέψτε με … σε μια τέτοια περίπτωση θα είχαμε μαζικές αυτοκτονίες αρείων απογόνων του Καρλομάγνου, που δεν θα μπορούσαν να αντέξουν την ντροπή, στα μουράγια του Αμβούργου όπως πριν από 70 χρόνια (για εντελώς άλλο λόγο βέβαια).
Καθώς ολοκληρώνεται το σημείωμα αυτό δεν θα έπρεπε να παραβλεφθεί το γεγονός ότι οι σχετικές αναλύσεις καθώς αναπτύσσουν τα επιχειρήματά τους οικοδομώντας το λογικό τους έρεισμα, βρίσκονται σε όλο και εντονότερη αδυναμία να συμπεριλάβουν και να εξηγήσουν ικανοποιητικά ολόκληρο το σημερινό Ευρωπαϊκό τοπίο.
Αυτό εξηγείται κυρίως από το γεγονός ότι το κεντρικό ερώτημα που αφορά το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως πολιτικά αυτοδύναμου Οικονομικού Κέντρου ή ως ετερόφωτου πολιτικού μορφώματος υποτελούς στις ΗΠΑ δεν έχει ακόμα απαντηθεί με ενιαίο και ισχυρό τρόπο. Δεν έχει απαντηθεί ούτε θεσμικά αλλά ούτε και πολιτικά από την ίδια την ΕΕ.
.
ωραιότατον..!!!
ΑπάντησηΔιαγραφή... πως μπορεί να είναι ωραίο κάτι που πραγματεύεται άσχημα πράγματα ;
ΑπάντησηΔιαγραφή;-)
πώς έγινε ξαφνικά και όλος ο κόσμος ασχολείται μαζί μας!
ΑπάντησηΔιαγραφή@logia
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιότι μας έτυχε να συμβολίσουμε τα μεγάλα κενά που έχει η όχι και τόσο ενωμένη Ευρώπη :-)
Εγώ πάντως κρατώ την αισιοδοξία μου, άλωστε το είπε και ο ποιητής ... 'να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος'